มาถึงบทสรุปสุดท้ายของกลยุทธ์การเล่นฟุตบอลบรรลือโลก Tiki-Taka โดยที่ผ่านมาเราได้มีการอธิบายถึงพื้นฐานต่างๆของระบบการเล่นที่ถูกคิดค้นขึ้นมาโดย 2 ยอดกุนซือต่างยุคอย่าง โยฮัน ครอยฟ์ และ เป๊ป กวาร์ดิโอล่า ในการวางรากฐานให้บาร์เซโลน่า กลายเป็นทีมอันดับหนึ่ง เป็นมหาอำนาจลูกหนังของโลกที่ไม่มีใครโค่นลงได้

ที่ผ่านมาเราว่ากันถึงเรื่องของตำแหน่ง โซนต่างๆในระบบ การฝึกซ้อมพื้นฐาน และวิธีเล่นเกมรับในฉบับ Tiki-Taka ซึ่งมีเรื่องของ "กฎ 6 วินาที" ที่เป็นกฏทองคำที่มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการครอบครองเกมให้ได้อย่างสมบูรณ์ รวมถึงการเพรสซิ่ง กฏนักเตะคนที่ 3 ที่ต้องวิ่งทำทาง

ถึงตอนสุดท้ายนี้จะมาสู่เรื่องสำคัญอีกหนึ่งสิ่ง คือเรื่องของการพิชิตเกมในแดนกลาง ซึ่งนับว่าเป็น "หัวใจ" ของระบบการเล่น Tiki-Taka ที่เป็นระบบการเล่นที่เน้นการครองเกมให้ได้สมบูรณ์แบบที่สุด เพื่อเพิ่มโอกาสชนะของทีมและลดโอกาสที่ทีมอื่นจะชนะไปในเวลาเดียวกัน

หากจะกล่าวให้เข้าใจง่ายกว่านั้นคือ ในระบบ Tiki-Taka ถ้าเราสามารถครองเกมได้สมบูรณ์ โอกาสที่ทีมจะชนะนั้นอยู่ที่ 50% แล้ว ส่วนอีก 50% ที่เหลืออยู่ที่เรื่องของการสร้างสรรค์โอกาสเข้าทำประตูไม่ว่าจะเป็นในพื้นที่สุดท้าย การเปิดบอลจากแนวลึก เกมโต้กลับ หรือลูกตั้งเตะ

ทีนี้เราจะพิชิตเกมแดนกลางได้อย่างไร?

เรื่องนี้พูดง่ายแต่ทำยากมาก นั่นคือการพยายามเคาะบอลไปมาอย่างแม่นยำและใจเย็นที่สุด ซึ่งเป็นภาระหนักสำหรับนักเตะในแดนกลางที่ต้องพยายามอ่านเกมตลอดเวลา โดยเฉพาะกองกลางอย่างน้อย 1 คนที่จะต้องเป็นนักเตะที่มีทักษะในการครองบอลได้ดีเยี่ยม และผ่านบอลได้ดี อีกทั้งยังต้องหาตำแหน่งได้ดี และมีไหวพริบในการเล่นสูง ซึ่งเราจะเรียกนักเตะในฉบับนี้ว่าตัวทำเกมจากแนวลึกหรือ Deep-lying Playmaker ซึ่งเป็นตัวทำเกมสมัยใหม่ที่ไม่ใช่นักเตะในฉบับหมายเลข 10 ที่เราคุ้นเคย

แน่นอนว่านักเตะในฉบับนี้ไม่มีใครจะเป็นตัวอย่างได้ดีไปกว่า ชาบี้ เอร์นานเดซ

ชาบี้ ไม่ใช่กองกลางที่มีความเร็วจัดจ้าน แต่มีความคล่องตัวสูง และมีมันสมองในการอ่านเกมที่ดีที่สุดของโลกซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เขาเหนือกว่าคนอื่น โดยชาบี้ เป็นตัวอย่างของกองกลางห้องเครื่องที่ดีที่จะอ่านเกมล่วงหน้าเสมออย่างน้อย 2 จังหวะว่าจะเล่นและทำอะไรต่อไป

เพราะสำหรับนักเตะกองกลาง เรื่องของสัมผัสบอลแรกและการครองบอลที่เหนียวแน่นไม่ใช่สิ่งที่ยากเกินเอื้อม แต่การอ่านเกมที่เฉียบขาดจะเป็นตัวชี้ขาดและทำให้เราแตกต่างจากคนอื่น ซึ่งสิ่งที่ชาบี้ ยังมีนอกเหนือจากนี้คือการเปิดบอลที่แม่นยำราวจับวาง โดยเฉพาะการจ่ายบอลทะลุช่องหรือ Through pass ที่สามารถฉีกแนวรับออกเป็นชิ้นๆได้อย่างสบายๆ

False Touch ฉีกแนวรับ

ตัวทำเกมจากแนวลึกจะต้องพยายามทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของบอลตลอดเวลา พยายามจ่ายบอลไปข้างหน้าทุกครั้งที่เป็นไปได้ และตามไปรับบอล จ่ายไปข้างหน้า รับบอลกลับมาแบบนี้จนกระทั่งมี "ช่องว่าง" ที่คู่ต่อสู้เปิดให้

ทีนี้เมื่อมีโอกาสแล้วจะทำอย่างไรต่อ?

มีอยู่ 2 วิธีให้เลือกกัน

1. พยายามถ่ายบอลไปมาจนคู่ต่อสู้เปิดช่อง แล้วจ่ายบอลให้เพื่อนจู่โจมต่อในพื้นที่สุดท้าย

2. ถ้าคู่ต่อสู้ประกบเหนียวแน่นและมีวินัยตลอดไม่เปิดช่องให้ทำเกมได้ จะมีกลยุทธ์ในการล่อหลอกที่เรียกว่า "แกล้งพลาด" หรือ A False Touch โดย False Touch คือการที่เราจะแกล้งทำเป็นครองบอลพลาด จับบอลลั่น หรือเสียจังหวะ ทำให้คู่ต่อสู้ตัดสินใจที่จะเข้ามาชิงบอลจากเรา ซึ่งนั่นหมายถึงการเปิดช่องให้เราเล่นงานได้ ทีนี้เป็นงานของตัวทำเกมที่จะต้องพยายามประสานงานเพื่อให้สามารถจ่ายบอลไปให้ถึง "ตัวที่ 3" ที่จะสอดขึ้นไปจู่โจมให้ได้ภายในการผ่านบอล 2 ครั้ง หรืออาจจะเป็นการจ่ายบอลเพียงครั้งเดียวให้ถึงเลย แต่ถ้าเป็นไปได้ควรจะให้มีการจ่ายบอลกัน 2 จังหวะ เหตุผลก็เพื่อทำให้คู่ต่อสู้เปิดช่องมากยิ่งขึ้นกว่าเดิม ทำให้ง่ายสำหรับการโจมตีมากกว่า (ดูคลิปด้านบนประกอบ ประมาณวินาทีที่ 1.50)

อย่างไรก็ดีการจะเล่นให้ได้แบบนี้นอกเหนือจากเรื่องความเข้าใจที่ต้อง "รู้กัน" นักเตะทุกคนในทีมจำเป็นจะต้องมีทักษะของการสัมผัสบอลแรกที่ดีมากด้วยตั้งแต่ผู้รักษาประตูไล่ไปจนถึงกองกลาง เพราะหากครองบอลไม่ดี เก็บบอลไม่ได้ ทุกอย่างก็เสียหมด แต่หากทุกคนครองบอลดี เก็บบอลดี มันจะทำให้ทีมได้เปรียบ เช่น ในสถานการณ์ที่ตัวทำเกมโดนประกบติด ยังสามารถผ่านบอลคืนให้เซนเตอร์ฮาล์ฟ หรือถ่างออกริมเส้นเพื่อให้เกมดำเนินไปอย่างต่อเนื่องได้

สิ่งสำคัญที่ควรจำเอาไว้อีกอย่างคือ หากทีมบุกแล้วแต่เข้าทำไม่ได้ โดนตัดบอลหรือพลาดเสียบอล ห้ามให้เกิดในพื้นที่กลางสนามเด็ดขาดเพราะนั่นหมายถึงหายนะทันทีเพราะทีมจะโดนโต้กลับและคู่ต่อสู้จะมีช่องว่างให้เข้าทำมากมาย ตรงกันข้ามกับการเสียบอลในแดนหน้าที่ต่อให้เสียบอลเราก็ยังสามารถ "รุม" ที่จะเอาบอลคืนได้อย่างรวดเร็วด้วยการ "เพรสซิ่ง"

นอกจากนี้สิ่งที่ห้ามทำอีกคือการจ่ายบอลช้าลง เข้าทำในรูปแบบซ้ำๆ เพราะมันทำให้คู่ต่อสู้จับทางได้ ซึ่งยิ่งเป็นแบบนั้นนานๆทีมก็ยิ่งเล่นลำบากมากขึ้นเรื่อยๆ และนำไปสู่สถานการณ์ "ตัน" ในที่สุด

ทั้งนี้โค้ชสามารถกำหนดการฝึกซ้อมได้ในการเล่นแบบทีม 11 ต่อ 10 หรือ 11 ต่อ 11 ก็ได้ และมีการกำหนด "เงื่อนไข" ที่ชัดเจน โดยฟากทีมที่มี 10 (หรือ 11) จะเป็นฟากที่เล่นเกมรับและเน้นสวนกลับอย่างเดียว ส่วนอีกฟากจะเล่นเกมุรก พยายามเข้าทำด้วยรูปแบบที่ได้สอนไว้ พยายามถ่างพื้นที่ออก และหาช่องว่างเล่นงานให้ได้

บทสรุป
สำหรับโค้ชแล้วการฝึกสอน Tiki-Taka ไม่ใช่สิ่งที่ยากหรือซับซ้อน หรือเป็นเรื่องที่เกินไปจากสิ่งที่โค้ชทุกคนรู้เลย ผู้เขียนเพียงแค่รวบรวมข้อมูลจากโค้ชฟุตบอลชาวต่างประเทศที่อยู่ใกล้ชิดกับแหล่งข้อมูลและมีการศึกษาอย่างแตกฉานและนำมาเรียบเรียงใหม่เพื่อให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น

ระบบนี้มันไม่ได้ยากหรือซับซ้อนเกินไป ขอให้โค้ชทำการบ้านศึกษาจากบทความทั้งหมด และนำไปตีความใหม่ได้เพื่อให้สามารถนำไปฝึกสอนนักเตะเยาวชนของเรา ทั้งนี้หากต้องการนำไปฝึกสอนเด็กที่อายุน้อยมากๆเช่น ต่ำกว่า 10 ปี โค้ชอาจจะพยายามหลีกเลี่ยงการอธิบายในเชิงเทคนิค แต่ควรจะหาทางสรุปให้เด็กเข้าใจได้ง่ายๆด้วยการยกตัวอย่างให้ดู หรือพูดให้เข้าใจได้ง่ายที่สุด โดยควรจะมีเหตุและผลที่ทำให้เด็กเชื่อว่าหากปฏิบัติตามแล้วจะมีแต่ผลดีจริงๆ

เพราะสุดท้ายระบบ Tiki-Taka มีพื้นฐานเรื่องของการครองเกมและความเข้าใจกันภายในทีม บนพื้นฐานปรัชญาอมตะหากบอลอยู่ในการครอบครองของเราก็ไม่มีวันที่เราจะแพ้ ส่วนที่เหลือในเรื่องของรูปแบบการเข้าทำอยู่ที่การประยุกต์หารูปแบบที่เหมาะสมที่สุดของแต่ละทีม

ทั้งนี้ต้องบอกว่าไม่มีโค้ชคนไหนที่จะปั้นนักฟุตบอลได้ด้วยการสอนเพียงอย่างเดียว เพราะที่สุุดแล้วนักเตะจะประสบความสำเร็จหรือไม่ขึ้นอยู่กับตัวของพวกเขาเองว่าจะเรียนรู้และต่อยอดจากสิ่งที่โค้ชสอนให้อย่างไร หรือกล่าวคือโค้ชเป็นเพียง "ผู้นำทาง" เท่านั้น

ฟุตบอลไม่แตกต่างจากศิลปะ ไม่มีสิ่งใดถูกหรือผิดทั้งร้อย ทุกอย่างขึ้นอยู่กับการตีความ สิ่งที่โค้ชทำได้ดีที่สุดคือการเตรียมความรู้มาถ่ายทอดให้แก่ศิษย์ และสิ่งที่น้องๆนักเตะทุกคนควรจะทำให้ดีที่สุดคือการตั้งใจเล่น ฝึกซ้อมอย่างสม่ำเสมอ และแม้ชัยชนะจะหอมหวาน แต่การเป็นผู้แพ้บ้างก็ไม่ใช่เรื่องที่แย่เสมอไป

ไม่มีใครชนะหรือแพ้ไปตลอดกาลในโลกของเกมกีฬา และสิ่งสำคัญที่มีค่าสูงสุดเหนือกว่านั้นคือน้ำใจนักกีฬา เพราะนั่นคือสิ่งที่จะอยู่ติดตัวเราไปตลอดชีวิตและลมหายใจ ไม่ใช่ชัยชนะในสนาม
ตอนที่ 1 http://www.soccersuck.com/boards/topic/929620
ตอนที่ 2 http://www.soccersuck.com/boards/topic/930775
ตอนที่ 3 http://www.soccersuck.com/boards/topic/931624
ตอนที่ 4 http://www.soccersuck.com/boards/topic/932744
ตอนที่ 5 http://www.soccersuck.com/boards/topic/933393
ตอนที่ 6 http://www.soccersuck.com/boards/topic/934327
ที่มา : http://www.azay.co.th/

มีมาหลายตอนแล้วหรอ ผมไปอยู่ไหนมาเนี่ย ชอบอ่านแบบนี้ครับ ลึกซึ้งเหมือนกันนะ

เอามาอีกๆๆๆชอบๆๆๆ

อยากให้ผีของผมเล่น ทิกิ ทากะ สลับกับทางขึ้นเกมทางริมเส้นซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของทีมมาช้านาน ทุกวันนี้แม่งคืนหลังอย่างเดียว

deep lying เนี่ย xavi pirlo carrick arteta พอไหวปะ

อ่านจนจบ ผมยังไม่เจอที่มามันจริง ๆ เลยครับ

อยากจะเข้าไปหาอะไร ๆ ต่อ

แต่ก็ขอบคุณที่เอามาแบ่งปันครับ

ขอหลังไมค์ครับ

ผมให้หน้าไมค์เลย ตอนอื่นๆท่านลองหาเอา
http://elife.azay.co.th/Footballforlifethailand/content/inspiring/becomepro_tikitaka06.ashx