เพื่อหลีกหนีจากการเล่นสไตล์ “บอลยาว”

บิดเข็มนาฬิกากลับไปในอดีตช่วงยุคปี 1950 ซึ่งยังเป็นยุคที่เกมฟุตบอลสมัยใหม่เพิ่งจะอยู่ระหว่างการ “ตั้งไข่”อย่างเป็นทางการ การพัฒนาระบบการเล่นต่างๆ แนวทาง สูตร ทริก แท็คติกมีเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง และเป็นหนึ่งในสีสันที่สำคัญของเกมฟุตบอลสืบเนื่องมาจนถึงยุคปัจจุบัน

หนึ่งในแท็คติกที่เกิดขึ้นในยุคดังกล่าวคือวิธีการเล่นแบบ “บอลยาว”(long ball) ซึ่งเป็นทฤษฎีการเล่นที่คิดค้นขึ้นโดย ชาร์ลส รีป หนึ่งในปรมาจารย์ลูกหนังชาวอังกฤษ

รีป เป็นคนที่คลั่งไคล้ในเกมฟุตบอล มีความทะเยอทะยาน และยังเป็นนักวิเคราะห์ตัวยง ซึ่งศึกษาเรื่องเกมลูกหนังอย่างละเอียด จนสามารถวิเคราะห์ได้ว่าระยะการผ่านบอลกี่หลาที่จะสร้างโอกาสทำประตูมากที่สุด และการผ่านบอลไปยังตำแหน่งไหนที่จะเป็นการผ่านบอลที่ได้ผลที่สุด

แท็คติกแบบ “บอลยาว” หรือ “บอลโยน” ถูกนำมาใช้อย่างเป็นทางการโดย ชาร์ล ฮิวจ์ส ซึ่งเป็นหัวหน้าผู้ฝึกสอนของสมาคมฟุตบอล (อังกฤษ) ต่อเนื่องยาวจนถึงยุคปี 1990 โดย ฮิวจ์ส มองเห็นโอกาสแห่งความสำเร็จจากการวิเคราะห์ของ รีป และวางรากฐานเกมลูกหนังในอุดมคติของเขาโดยยึดพื้นฐานการเล่นที่รีปวางไว้
พื้นฐานดังกล่าวได้แก่

* กฏการผ่านบอล 3 จังหวะ: จากสถิติแสดงให้เห็นว่าการผ่านบอลระหว่าง 3-4 ครั้ง ก่อให้เกิดโอกาสได้ประตูสูงที่สุดนับตั้งแต่ฟุตบอลโลกปี 1954 ที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์
* โอกาส 9 ครั้งต่อ 1 ประตู: นี่คือค่าเฉลี่ยของจำนวนการยิงประตูต่อการได้ประตูของแต่ละทีม
* ระยะการยิงประตูเฉลี่ยที่ 12.3 หลา: นี่คือระยะทางที่จะได้ลุ้นประตูมากที่สุด
* ตำแหน่งที่ดีที่สุดสำหรับการผ่านบอลให้เพื่อนทำประตู: อยู่ระหว่างมุมธงจนถึงกรอบ 6 หลา หรือแถวเส้นหลังนั่นเอง

ผลของการค้นคว้าครั้งนี้ได้กลายเป็นรากฐานสำคัญของฟุตบอลอังกฤษ หลายยุคหลายสมัย โดยที่แม้จะมีการคิดค้นกฏล้ำหน้าขึ้นมาใหม่ก็ไม่สามารถทำลายรากฐานดังกล่าวได้ และทำให้ทีมฟุตบอลของอังกฤษ จะยึดติดกับโครงสร้างทีมดังนี้

* ปีกที่มีความเร็วสองฟากสนาม ที่ต้องสามารถหาพื้นที่ว่างเพื่อไปอยู่ใน “ตำแหน่งที่ดีที่สุดสำหรับการผ่านบอลให้เพื่อนทำประตู”
* กองหน้าที่มีทักษะการเล่นลูกกลางอากาศที่สามารถเล่นต่อจากการสาดบอลเข้ามาของเพื่อนเข้ามาในพื้นที่สุดท้าย (final third) ได้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
* การกำหนดแท็คติกแบบนี้นั่นหมายถึงบอลจะต้องเข้ามาอยู่ในกรอบเขตโทษให้บ่อยครั้งที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ และหมายถึงจะมีจำนวนประตูที่สามารถทำได้จากระยะทำการที่กำหนดไว้ และ...
* วิธีการเล่นที่หมายถึงการสร้างโอกาสทำประตูมากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้


ผลิตผลจากแนวคิดดังกล่าวยคือระบบการเล่นแบบ 4-4-2 หรือระบบที่ใกล้เคียงกัน (4-2-4 และอื่นๆ) ที่ต้องมีผู้เล่นตัวริมเส้นในตำแหน่งปีก และการเล่นของทีมจะเปิดเกมโดยกองหลังข้ามกองกลางไปถึงกองหน้าทันที โดยกองหน้าจะพักบอลกลับมาให้กองกลางที่จะขยับเติมเกมขึ้นมาข้างหน้ามากขึ้น ระบบการเล่นแบบนี้ทำให้ต้องใช้ผู้เล่นกองกลางที่ถนัดเกมรับเป็นพิเศษ และต้องแย่งบอลเก่งมาก และสามารถจ่ายบอลสั้นให้กับเพื่อนที่จะสามารถเริ่มเปิดเกมได้อีกครั้ง และกองกลางสไตล์นี้ได้พัฒนาจนถึงขีดสุดในยุคของ ดุงก้า และโคล้ด มาเกเลเล่

ระบบการเล่นแบบบอลยาวนี้จะได้ผลก็ต่อเมื่อมีผู้เล่นที่เหมาะสมกับบทแต่ละบทอย่างแท้จริง และความสำเร็จของระบบการเล่นแบบนี้นั้นจัดได้ว่าประสบความสำเร็จมากที่สุดในประวัติศาสตร์ เหนือยิ่งกว่าระบบการเล่นแบบ “โททัลฟตุบอล” ของฮอลแลนด์ในยุค 1980 หรือทีมที่ผ่านบอลได้อย่างแม่นยำอย่าง บราซิล ในปี 1970 และ อาร์เจนติน่า ในปี 2006 (ผู้เขียนหมายถึงทีมที่ใช้สไตล์นี้ประสบความสำเร็จมากมายในเวทีระดับชาติ เมื่อเทียบกับทีมที่เล่นฟุตบอลสั้น สวยงาม)

แต่เกมฟุตบอลมีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ฟุตบอลสมัยใหม่นั้นเรียกร้องสิ่งที่แตกต่างจากฟุตบอลในยุค 1950 หรือ 60 ชนิดแทบจะเป็นคนละเรื่อง นักฟุตบอลในปัจจุบันต้องวิ่งมากกว่าก่อน ลูกฟุตบอลก็มีน้ำหนักเบาขึ้น และสามารถที่จะเปลี่ยนแปลงทิศทางได้หลากหลาย ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่เคยปรากฏขึ้นมาก่อน

สเปน ได้แชมป์ฟุตบอลยูโร 2008 และฟุตบอลโลก 2010 โดยไม่มีผู้เล่นที่เหมาะสมกับระบบแบบ “บอลยาว” แม้แต่คนเดียว พวกเขาคว้าแชมป์ 2 รายการนี้ และล่าสุดยูโร 2012 ด้วยระบบการเล่นที่เรียกว่า Tiki-Taka ซึ่งเป็นสไตล์ที่มีต้นกำเนิดจาก โททัลฟุตบอล ของฮอลแลนด์ เพียงแต่มีการนำมาประยุกต์ในยุคนี้โดยแทนที่ผู้เล่นจะต้องสลับตำแหน่งกันด้วยความเข้าใจอย่างถ่องแท้ในระบบ มาเน้นในเรื่องของการครองบอลอย่างมีประสิทธิภาพและเป็นสิ่งสำคัญที่สุด โดยมีเป้าหมายอยู่ที่การควบคุมทั้งลูกฟุตบอลและบงการเหนือคู่แข่งให้ได้

เบร็นดอน ร็อดเจอร์ส ผู้จัดการทีมลิเวอร์พูล ประสบความสำเร็จอย่างสูงในการสร้างทีม สวอนซี ซิตี้ ในการเล่นระบบ “Tiki-Taka” และได้รับคำชื่นชมจากแนวทางการเล่นของทีมที่กลายเป็นจุดเด่นที่สุด

“ผมชอบคอนโทรลเกม ผมชอบที่จะเป็นผู้บงการชีวิตของเราเอง ถ้าเราสามารถครองบอลได้มากกว่าคู่แข่ง เราจะมีโอกาสถึง 79 เปอร์เซ็นต์ในการชนะ...สำหรับผมเรื่องนี้มันคือตรรกะ ไม่สำคัญเลยว่าคุณจะตัวเล็กหรือตัวใหญ่ ตราบที่คุณไม่ได้บอลคุณไม่มีทางยิงประตูได้” (ร็อดเจอร์ส 2012)

ร็อดเจอร์ส ยังย้ำว่ากุญแจสำคัญของความสำเร็จในระบบดังกล่าว ไม่ใช่การใช้งานผู้เล่นที่มีความสามารถสูงเหมือนในระบบ “โททัล ฟุตบอล” ที่ทีมชาติญี่ปุ่น ชุดอายุต่ำกว่า 17 ปี ทำผลงานน่าประทับใจในฟุตบอลโลกรุ่นอายุต่ำกว่า 17 ปี (2011)

“แบบแผนของผมสำหรับทุกเรื่องคือการจัดระเบียบ เมื่อครองบอลเราต้องรู้รูปแบบการเคลื่อนที่ การหมุนตำแหน่ง ความลื่นไหลในการหาตำแหน่งของทีม จากนั้นคือเรื่องของการจัดระเบียบในเกมรับ เพราะถ้าหากว่าทุกอย่างไม่เป็นไปตามที่เราคิด อย่างน้อยที่สุดเรายังมีระบบพื้นฐานที่จะทำให้ทีมอื่นเอาชนะเราได้ยาก และเมื่อเขายิงไม่ได้เราจะมีโอกาสดึงจังหวะเกมกลับมาอีกครั้ง เมื่อได้บอลคืนมาเราก็จะได้พัก และจากนั้นเราจะปั้นเกมใหม่อีกครั้ง (ร็อดเจอร์ส 2012)

สำหรับแนวทางฟุตบอลฉบับ Tiki-Taka นั้นจำเป็นที่จะต้องมีการวางรากฐานใหม่ทั้งหมดเพื่อให้ได้ประสิทธิผลดีที่สุด ผู้เล่นทุกคนจำเป็นต้องเชื่อใจเพื่อนร่วมทีมในการจะตัดสินใจให้ถูกต้องเมื่อได้ครองบอล และความสำเร็จของแผนนี้ขึ้นอยู่กับการที่ผู้เล่นแต่ละคนต้องทำหน้าที่อย่างถูกต้องที่สุด แนวทางการเล่นขึ้นอยู่กับพื้นฐานง่ายๆ “ภาพรวมทั้งหมดสำคัญมากกว่าผลแค่บางส่วน”

“จุดแข็งของเราคือทีม ลีโอ เมสซี่ อาจจะทำให้คนที่คิดว่าตัวเองเก่งแล้วต้องกลับไปทบทวนตัวเองใหม่ เพราะความจริงเขาคือผู้เล่นที่เล่นเพื่อทีม เขาอาจจะเป็นคนที่เก่งที่สุดในโลกและอาจจะเก่งที่สุดตลอดกาล แต่สุดท้ายสิ่งที่เขาทำนั้นเพื่อทีม ถ้าหากพวกคุณมีนักเตะอย่างเมสซี่อยู่ ผมก็มั่นใจว่าเพื่อนของผม นาธาน ดายเออร์ก็สามารถทำได้เช่นกัน มันเป็นเรื่องง่ายๆ” (ร็อดเจอร์ส 2012)
ที่มา : http://elife.azay.co.th

แหม่ครองโลก

อ่านมาตั้งนาน ดูดี

แต่ดันมา สรุป ...

อ่านตั้งแต่เข้าส้วมยันอึเสร็จ

avatar ท่านคือใครครับเนี่ย เห็นแล้วเหมือนไปยืนอยู่ขั้วกเหนือเลยครับ
แข็งเลย

ยาวไปไม่อ่าน

ก็สเปนกับบาร์ซ่าถึงได้ครองโลกอยู่หลายปีไงครับ

ชอบร๊อดเจอร์มากตอนนี้

มาร์คไว้ก่อน เดี๋ยวกลับมาอ่าน