นอกเรื่องหน่อย
กำนันแถวบ้านท่านๆ มีธุรกิจทำถนนหรือถมที่หรือป่าว
ของผมเอาแค่ที่รู้จัก 5 ตำบล กำนันทำทุกตำบล

เทศบาลกับอบต เท่ากัน
ส่วนกำนันแล้วแต่พื้นที่ ถ้าผู้มีอิทธิพลแบบกำนันนกก็ใหญ่กว่า

ตามหลักสากลของประเทศประชาธิปไตย

อำนาจบริหารมันต้องใหญ่กว่าครับ

นั่นก็คือ นายก อบต. หรือ เทศบาล

มันต้องใหญ่กว่ากำนัน

แต่สำหรับเมืองไทยแล้ว มันอาจไม่เป็นแบบนั้น

ให้นึกภาพ ผบ.ทบ. กับ นายกรัฐมนตรี หรือ รัฐมนตรีกลาโหม

จริงๆแล้วคนสั่งการกองทัพ มันต้องคืออำนาจจากฝ่ายบริหาร

แต่สำหรับเมืองไทยแล้ว เค้าวัดกันที่ใครมีปืนมากกว่ากัน

นายก อบต กับ เทศบาล อยู่ในระนาบเดียวกัน ต่างกันแค่พื้นที่ มีหน้าที่ในการให้บริการสาธารณะ
กำนัน เป็นฝ่ายปกครอง ดูแลความสงบเรียบร้อย ช่วยเหลือส่วนราชการ จะไม่ได้บริหารงบประมาณ ไม่ได้จัดทำโครงการ

ถ้าถามว่าใครใหญ่กว่า ในทางอำนาจหน้าที่ มันก็คนละส่วน ไม่ใช่สายบังคับบัญชาโดยตรง สั่งกันไม่ได้ แต่ถ้าทางอิทธิพลก็แล้วแต่พื้นที่เลย ใครคะแนนนิยมจากชาวบ้านมากกว่าก็คนนั้น

คำตอบจากปลัดอำเภอ

ไม่เท่าเด้อ ไปจำจากไหนมา อบตเล็กกว่า เทศบาลครับ เทศบาลต้องเป็นจุดที่คนหนาแน่น ขอบเขตอำนาจทำได้เยอะกว่า อบต งบประมาณเยอะกว่า อบต (ไม่นับบางอบตที่ใหญ่กว่าเทศบาลเล็กๆ แต่ส่วนใหญ่เทศบาลจะใหญ่กว่าทั้งนั้น) อบต.หลายๆที่ พยายามจะยกระดับเป็นเทศบาลตำบลอยู่เลย เพราะได้ขอบเขตงานที่กว้างกว่า(อำนาจเพิ่ม งบเพิ่มตาม)

ปล. ตอบ จขกท นายก อบต เทศบาล คุมการบริหารภาพรวม ส่วนกำนำส่วนใหญ่จะเป็นพวกเดียวกับนายกอยุ่แล่ว

กำนำจะใกล้ชิดผู้ใหญ่บ้าน/ประชาชน อยู่ใกล้ชาวบ้านมากที่สุด ชาวบ้านทั่วไปจะรักกำนัน มากกว่าพวกนายก จึงสามารถเป็นหัวคะแนนได้ พอเป็นหัวคะแนนก็มีอำนาจต่อรอง นายก

กำนัน ผู้ใหญ่ ไม่ใหญ่แต่รวยแบบไม่ค่อยเสี่ยงคุกเสี่ยงตาราง เท่า อบต เทศบาล

เพราะส่วนใหญ่ กำนัน ผู้ใหญ่ สัมปทาน ขนดิน,ขนทราย กันทั้งนั้น

ถามว่ารับงานมาจากไหน ก็ อบต เทศบาลนั้นแหละ สร้างถนนเอย ขุดนู้นนี้

พูดไปพูดมา มันก็ดูเป็นวงเวียนดีเหมือนกัน น้ำพึ่งเรือเสือพึ่งป่า

ผมเคยเป็นนิติกรเทศบาล ศักดิ์เทศบาลตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบลอ่ะเท่ากัน อำนาจหน้าที่แทบจะเหมือนกัน ส่วนที่ใหญ่กว่าจริงๆ ก็มีพวกเทศบาลเมืองกับเทศบาลนคร
ปล. นายก อบต เทศบาล เป็นราชการส่วนท้องถิ่นตามหลักการกระจายอำนาจ ส่วนกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน เป็นส่วนงานปกครองท้องที่ มีหน้าที่ช่วยเหลือนายอำเภอกับผู้ว่าฯ ตามหลักการแบ่งอำนาจ

ส่วนตัวจากประสบการณ์ที่เจอกำนันไม่ถูกกับนายก ต่อมากำนันเลยลงนายกเองแล้วได้เป็นนายก

ก็ศักดิ์เท่ากันจริง แต่ท่านยอมรับไหมว่า เทศบาลตำบล งบเยอะกว่า อบตธรรมดา แถมเทศบาลตั้งสำนักทะเบียนเพิ่มได้อีก

ถามว่า บางจาก ใหญ่ เท่า ปตท ไหม ก็ใหญ่ไม่เท่า อันนี้อยู่ที่นิยามแล้วครับว่าใหญ่กว่าของท่านคือยังไง

เรื่องงบมันดูที่ประชากรนิ ไม่ว่าจะเป็นทตหรืออบต ถ้าประชากรเยอะก็ได้งบเยอะ ส่วนอำนาจหน้าที่ทตก็เยอะกว่านิดนึงล่ะ แต่ส่วนอื่นก็เหมือนๆกัน จากที่เคยทำงานทต.มาก็ไม่เห็นรู้สึกว่าจะใหญ่กว่าอบต สอบขึ้นบัญชีก็บัญชีเดียวกัน ส่วนถ้าเทียบระหว่างบางจากกับปตทก็ออกจะเกินไปหน่อย ถ้าเทียบระหว่างพีทีกับบางจากน่าจะเป็นภาพมากกว่า เพราะปตทจะเป็นพวกอบจกับทน.ที่มีขนาดใหญ่จริงๆ

นายกเทศมนตรี กับ นายก อบต. เป็นผู้บริหารท้องถิ่นเหมือนกันครับ ต่างกันตรงที่กฎหมายจัดตั้งของ อบต. กับ เทศบาลใช้คนละฉบับกัน แต่อำนาจหน้าที่เหมือนกันเกือบทุกอย่าง ยกเว้นอาจจะมีกฎหมายบางฉบับที่มีใช้กับเทศบาลเท่านั้น เช่น ในเทศบาลเราจะเห็นว่ามีงานทะเบียนราษฎร์ ส่วน อบต.ไม่มี และกฎหมายบางอย่าง อบต.ก็ไม่อาจทำได้ ถ้าจะอธิบายง่าย ๆ ก็คือ เทศบาลตำบล ก็คือ อบต.ที่มันใหญ่ขึ้นจนมีคุณสมบัติที่จะเป็นเทศบาลได้แล้วนั่นเอง

ส่วนกำนัน เขาจะเป็นเจ้าพนักงานปกครอง มีกฎหมายของเขา มีหน้าที่และอำนาจ ในพื้นที่ของตนเอง เช่น การจัดประชุมหมู่บ้าน การดูแลความสงบเรียบร้อย รวบรวมปัยหาของชาวบ้านเพื่อเสนอต่ออำเภอหรือน่วยงานที่เกี่ยวข้อง สรุปง่าย ๆ ก็มีกำนันผูใหญ่ผู้ช่วย เป็นหูเป็นตาให้มหาดไทยครับ

ก็ย้อนกลับไปโควทแรกครับ เทศบาลอยู่ในจุดที่คนหนาแน่นกว่า อบต โดยส่วนใหญ่ ก็งบเยอะกว่าถูกไหมครับ เป็นส่วนน้อยที่ อบต จำนวนประชากรเยอะกว่า เทศบาล

ในมุมมองผมคำว่าใหญ่กว่า มองได้ในมุมมองงบประมาณ งบคุณเยอะอำนาจคุณยิ่งเยอะตาม

สุดท้ายอยู่ที่มุมมองแหละครับ ส่วนตัวผมมองว่าหน้าที่เท่าๆกันจริง แต่ใครเงินเยอะกว่า ก็ใหญ่กว่าแค่นั้นเอง

ผมอยู่มาทั้ง อบต.และเทศบาลตำบล ปัจจุบันอยู่ อบต. แทบไม่ต่างกัน ตัวชี้วัดต่าง ๆ ใกล้เคียงกันมาก ไม่ว่าจะเป็นจำนวนประชากร พื้นที่ อาจจะมีต่างกันตรงที่สมาชิกสภา จากหมู่บ้านก็ขยับเป็นเขต

บรรทัดสุดท้าย ผมว่าอาจจะเปรียบได้ไม่ถูกครับ ต่อให้เทศบาลเงินเยอะกว่า อบต.ก็จริง ก็ไม่ได้ถือว่าใหญ่ว่า เพราะเงินของเทศบาลก็ใช้จัดทำบริการสาธารณะได้ในเขตเทศบาลเท่านั้น ไม่ได้เผื่อแผ่ไปนอกเขต ส่วน อบต. ก็ใช้เงินของตัวเอง หรือเงินอุดหนุนจากกรมส่งเสริมฯ ไม่ได้ขอจากเทศบาลเหมือนกันครับ

อันนี้ตรงสุดแล้วครับ
หลายคนไปเห็นข่าวพวกกำนันนก กำนันเป๊าะ แล้วคิดว่ากำนันจะใหญ่คับฟ้ากันหมดล่ะมั้ง

จะบอกว่าใครใหญ่กว่าคงไม่ได้ เพราะไม่ได้ขึ้นกันโดยตรง แต่กำนันสังกัดมหาดไทยมีนายอำเภอเป็นผู้บังคับบัญชาคือสั่งได้มีอำนาจรองรับตามกฎหมาย แต่นายกอบต./เทศบาลไม่มีใครบังคับบัญชา(ไม่เป็นลูกน้องใคร สามารถตัดสินใจเองได้) มีแค่นายอำเภอที่ทำหน้าที่กำกับดูแลเท่านั้นจะมาสั่งงานไม่ได้ และนายกมีงบประมาณให้บริหารรวมทั้งมีลูกน้องที่เป็นข้าราชการด้วย ส่วนกำนันแทบจะให้คุณให้โทษใครไม่ได้เลย รวมๆแล้วกำนันเทียบไม่ได้เลย เป็นตำแหน่งที่ไม่ควรเหลืออยู่ในปัจจุบันด้วยซ้ำ แต่ไอ้หนูยังเก็บไว้อีก คิดว่าเพราะอะไร