คืออยากรู้ว่าความแตกต่างกัน การทำความเข้าใจมันต่างกันไหมครับ
เพราะเรื่องกฏหมายแต่ละรัฐแต่ละประเทศมันก็ไม่เหมือนกันใช่ไหมครับ
หรือหลักสำคัญมันคือเป็นการจำ กับทำความเข้าใจมากกว่า แบบสมมติคนจบนิติจากอังกฤษ มาเรียนนิติทีีไทยเนี่ย มันจะทำความเข้าใจได้ง่ายไหม หรือก็ต้องมานั่งจำเริ่มต้นนับ1ใหม่ เหมือนกัน

ที่จริงกฏหมายไทยเอาชิ้นส่วนกฏหมายจากหลายประเทศมารวมกันนะ ทั้ง civil law ทั้ง common law รวมทั้งกฏหมายไทยสมัยอยุธยาก็มีแทรกมาบ้าง

สิ่งสำคัญของการเรียนกฏหมายคือต้องแปลเจตนาการเขียนกฏหมายให้ได้มากกว่าที่จะมาท่องจำตัวบท

เจตนารมณ์คล้ายกัน การรับผิด ฐานความผิด อาจต่างกัน บางข้อไทยผิด เทศไม่ผิด บางข้อไทยผิดอาญา เทศผิดแค่แพ่ง อย่างกม.หมิ่น.. เป็นต้น
จะว่านับหนึ่งก็ไม่เชิง ถึงเข้าใจพื้นฐาน​แต่ก็ต้องเข้าใจสภาพสังคมกับการบังคับใช้ที่ต่างกันไป

พื้นฐานความคิดเหมือนกันครับ มีข้อแตกต่างกันในรายละเอียด อย่างการจัดทำประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ของไทยนั้นมี ประมวลกฎหมายแพ่งเยอรมัน (Bürgerliches Gesetzbuch) และประมวลกฎหมายแพ่งญี่ปุ่น (民法) เป็นแม่แบบหลัก กับทั้งมีประมวลกฎหมายแพ่งฝรั่งเศส (Code civil des Français) และประมวลกฎหมายแพ่งสวิส (Zivilgesetzbuch) เป็นแม่แบบรองครับ เว้นครอบครัว มรดก หลักการมาจากดั่งเดิมไทยเพื่อเหมาะสมกับสภาพสังคมไทย

อย่างมาตรา 15 วรรคหนึ่ง ซึ่งยังใช้บังคับอยู่ถึงปัจจุบัน ที่ต้นฉบับภาษาอังกฤษว่า และแปลเป็นภาษาไทยว่า

"Personality begins with the full completion of birth as a living child and ends with death."

"สภาพบุคคลย่อมเริ่มแต่เมื่อคลอดแล้วอยู่รอดเป็นทารกและสิ้นสุดลงเมื่อตาย"

มาตรา 443 วรรคหนึ่ง ที่ต้นฉบับภาษาอังกฤษว่า และแปลเป็นภาษาไทยว่า

"In the case of causing death, compensation shall include funeral and other necessary expenses.

"ในกรณีทำให้เขาถึงตายนั้น ค่าสินไหมทดแทน ได้แก่ ค่าปลงศพ รวมทั้งค่าใช้จ่ายอันจำเป็นอย่างอื่น ๆ อีกด้วย

อ้างอิง
https://th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%A2%E0%B9%8C


ส่วนประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาของประเทศไทยมีบทบัญญัติเหมือนกับ "เคะอิจิโซะโชโฮ" (ญี่ปุ่น: 刑事訴訟法; โรมะจิ: Keiji Soshō Hō) หรือ ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาของประเทศญี่ปุ่น ถึงร้อยละเก้าสิบ

อ้างอิง
บันทึกเรอเน กียง (René Guyon) นักกฎหมายชาวฝรั่งเศส คณะกรรมการยกร่างประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

https://th.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B8%B2_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)&wprov=rarw1

ในแง่ของระบบกฎหมาย ต่างกันครับ
Civil Law (Statutes and Codes) - Common Law (Precedents or Case Law) Source of law ต่างกัน แต่ในทางปฏิบัติ ระบบ Civil Law ก็ใช้ ฎีกา มา(อ้างเพื่อ)ช่วยตัดสิน case ที่เกิดขึ้นคล้ายกับฎีกานั้นๆ แต่สามารถกลับฎีกาได้ตามบริบทของ case นั้นๆ ส่วน Common Law หลักๆจะใช้ Precedent ที่ใกล้เคียงกันและอาจจะอ้างอิง Act (พรบ.) ในการตัดสินคดี ถ้ามีการเปลี่ยนแปลงพวกคำตัดสินหรือ Overruling a precedent ก็สามารถทำได้เช่นเดียวกันครับ หากศาลมองว่าการตัดสินก่อนๆมันมีปัญหากับสถานการณ์ปัจจุบัน

ถ้าถามว่าเนื้อหาการเรียนต่างกันมากมั้ย ตั้งแต่ 0 เลยมั้ย ก็ไม่เชิงครับ แต่ด้วยความที่โครงสร้างทางกฎหมายต่างกัน อาจจะต้องเรียงลำดับความเข้าใจใหม่ซะมากกว่า แต่เรื่องการให้เหตุผล การปรับบทกฎหมาย ไม่ต่างกันมากครับ

แต่ Mindset การเรียนค่อนข้างต่างกันมากๆ ทางตปท เวลาเรียนเค้าอยากให้เรา participate มากๆๆๆ ผิดไม่เป็นไร เรียนรู้ด้วยกัน แต่ไทย ส่วนตัวผมโดนด่าเพราะคำถาม(ที่คนอื่นคิดว่า ถามไมวะ ไปเปิดกูเกิ้ลดิ) โดนล้อ โดนเพื่อนล้อ โดนไรเยอะแยะ เลยไม่กล้าถามไร พอไปได้เรียนจริงๆที่ ตปท สนุกดีครับ แต่แค่ต้องปรับ mindset ว่าเรามาเรียนรู้ตั้งแต่ 0 ถามเลยครับ อาจารย์มหาลัยที่นั่น เด็ก local มีมารยาทและพร้อมช่วยเหลือเราเสมอครับ

ส่วนการเรียน วิธีการเรียนการสอน ต่างกันในระดับนึงเลยครับ
ไทย - ตอนเรียน เน้นตัวบท การปรับบท การเขียนตอบข้อกฎหมายโจทย์(ตุ๊กตา) พูดตามตรงว่าตอนสอบ เน้น "จำ" จริงๆ จำแบบ 100% ยกเว้น take home exam ส่วนตอนทำงาน เน้นอึดถึกทน แลกสุขภาพ
อังกฤษ - เคส ตัวอย่าง Precedent เจตนารมณ์ของกฎหมายนั้นๆ โจทย์ตุ๊กตาก็มี ตอนสอบก็เขียน Essay ตาแตก มือแตกกันไปข้าง ถามเกี่ยวกับความคิดเห็น มุมมองของเรา กับกฎหมาย ที่เราต้องมี citation แบบหนาๆ บางหน้า citation เยอะกว่า Main body บางมอมีสอบในห้อง บางมอ มี coursework บางมอเป็น Summative 100% แล้วแต่มอครับ ส่วนตอนทำงาน ถ้าจบ ตรี นิติ ตปท ก็ทำงานในประเทศนั้นได้สบายๆแหละครับ นิติ ตปท รู้กันว่า จบยาก คนจบได้คือเก่งละ ที่เหลือคือชั่วโมงบิน ค่าแรงนักกฎหมาย solicitor หรือ barrister นี่ ระดับท็อปประเทศ ผมนี่อยากไปเรียน ป ตรี นิติ ตปท เลย

แต่ถ้าเด็กจบจากอังกฤษมาเรียนนิติ ไทย อาจจะมีปัญหาหลักๆคือ คำศัพท์ ครับ พูดตามตรง 100% ว่า ศัพท์กฎหมาย คือทุกอย่าง เขียนผิด เรียกผิด ความหมายคลาดเคลื่อน เปลี่ยนชีวิต แทบร้อง

พูดตามตรงว่าทุกวันนี้ก็เขียนผิดๆถูกๆครับ ต้องอ่านของตัวเอง 4-5 รอบ

ไม่ทราบว่า จขกท เรียน ตปท แล้วจะกลับมาเรียนต่อไทย หรือว่าอะไรยังไงครับ ถ้าไม่สะดวกตอบตรงนี้ DM ได้นะครับ

มีคดีหนึ่งที่ศาลอังกฤษต้องตัดสินเรื่องที่เกิดในไทย เพราะมีผลเมืองสัญชาติบริติชเป็นจำเลยด้วย

คณะตุลาการต้องปรับความคิด คิดอย่าง Civil Law แบบในไทย มาตัดสินคดีนั้น แล้วคำพิพากษากลายเป็นบรรทัดฐานในคดีใกล้เคียงกัน

แต่อย่างเม้นท์บนยกมา ของ Civil Law มันพลิกคำตัดสินได้ง่ายกว่า Common Law จริงครับ

ระดับ ป.ตรี เน้นเข้าใจตัวบทของกฎหมายหลัก
4ฉบับ(แพ่ง อาญา วิแพ่ง วิอาญา) เป็นหลัก
ส่วนที่เกี่ยวกับนิติปรัชญา และหลักการต่างๆ
มีเรียนส่วนหนึ่ง ไม่ได้เน้นมาก เหมือนระดับ ป.โท
ป.เอก ดังนั้นถ้าเรียน นิติศาสตร์ที่ต่างประเทศ
มาแล้วมาเรียนนิติศาสตร์ที่ไทย ก็ต้องมาดูตัวบท
กฎหมายของไทยใหม่อยู่ดี(แต่จะเข้าใจได้ง่ายกว่า
คนที่ไม่มีพื้นฐานเลยมากๆ)