ตรงประเด็นสุด เรื่องนี้ไม่ต่างจากการถลุงแร่ Rare Earth (ชื่อเหมือนหายากแต่จริงๆ บางธาตุในกลุ่มนี้หาง่าย แต่แยกได้ยาก ให้กากแร่เยอะ) ที่จีนกลายเป็นผู้นำไม่ใช่เพราะแค่มีปริมาณสำรองสูง แต่เพราะคิดวิธีที่ถลุงออกมามีประสิทธิภาพ คุ้มทุนสุดกว่าชาติอื่น ทำให้ตั้งราคาได้ถูกกว่า

อินเทลที่ต้องมาเริ่มปั้นตัวนี้เพราะช่วงหนึ่งไปเน้นทำกำไรจนตกขบวนไปไกล ทำให้โรงงานหล่อชิปยังไม่อยู่ในจุดคืนทุน (ถึงจะบอกว่าจ้างถูกกว่า แต่เพราะสถานการณ์โลกในปัจจุบัน การสร้างของตัวเองเป็นทางเลือกสำรองที่ดีกว่าพึ่งเจ้าเดียว)
https://www.amarintv.com/spotlight/business-marketing/detail/63285

อีกข้อ คนที่ทำงานใน TSMC บอกว่า ที่นี่มีวัฒนธรรมการทำงานแบบถวายหัวสุดฤทธิ์ ทำให้พัฒนาได้ไปไกลมาก

รับจางผลิตเยอะมานาน ต้นทุนเลยต่ำกว่า องคค์ความรู้ก็เยอะกว่า ปรสบการณ์ต่างๆก็เยอะกว่า

ผลิตได้สิ ช่วงที่ตลาดชิพขาดช่วง covid บริษัทในอเมริกา วางแผนระยะยาวที่จะผลิตเองทั้งหมดโดยไม่ผ่านไตหวันแล้ว ตอนนี้กำลังสร้างโรงผลิตขนาดใหญ่หลายที่แบบจริงจังเลยนะ โดยเฉพาะในเท็กซัส

พอทรัมปรู้ว่าจะดึงการผลิตกับมาในประเทศ ก็ปากหมาออกไปพูด แบบไม่ต้องง้อไต้หวัน

จีนก็ติดเรื่องสิทธิบัตรครับ หนักกว่าเมกาอีก ต้องใช้วิธีของตัวเอง
ล่าสุดเมกาบอกยุ่นกับฮอลแลนด์ว่า ถึงเทคโนโลยีจะไม่มีความเกี่ยวข้องกับเมกาก็ห้ามขายให้จีน
กรรมวิธีการผลิตชิปของฮว๋าเหวยก็ใช้สิทธิบัตรของตัวเอง คิรินตัวล่าสุดทั้ง 9000s 9010 ก็ใช้วิธีของตัวเอง
ฮว๋าเหวยเพิ่งเผยสิทธิบัตรวิธีการผลิตไปช่วงต้นปี
รอลุ้นช่วงเดือนเก้าเดือนสิบว่าฮว๋าเหวยจะทำชิปห้านาโนเมตรออกมาใช้กับ mate70 ได้ไหม

ที่จริงคือติดหมด อย่าง Photoresist เจ้าสิทธิบัตรแขนงนี้คือยุ่น
แต่ล่าสุดปีนี้จีนเพิ่งคิดค้นวิธีใหม่โดยเป็นสิทธิบัตรของตัวเองได้สำเร็จ ลงวารสารเนเจอร์
ตอนนี้อยู่ระหว่างการทดลอง คาดว่าอีกปีสองปีจะผลิตออกมาใช้จริงได้

ทำได้ครับ แต่ไม่เก่งเท่า เปรียบเทียบเหมือนผลิตได้แค่รถยนต์ธรรมดา แต่คนอื่นผลิตรถสปอร์ตได้ ก็ไปซื้อมาขับเลยดีกว่า ไม่ต้องไปทำ R&D เสียเงิน เสียเวลา

จริงๆโลกเราสามารถผลิตชิปขนาดเล็กกว่า 1 nm (ตัวเลขทางการตลาด) ได้นานแล้ว ซึ่งสหรัฐอเมริกา มีวิจัยในการผลิตได้อยู่เยอะมาก

แต่ติดอย่างเดียวคือ ยังไม่มีวิธีไหนที่ผลิตได้ทีละเยอะๆ เท่าการฉายแสงลงบนแผ่นเวเฟ่อ

ขอเรียกวิธีการฉายแสงแทนว่า Photolithography หรือ Lithography


จนกระทั้งโลกเราสิ้นสุดเทคโนโลยีทางแสงไปแล้ว เราใช้คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าเหนือแสงไปแล้วคือ UV
เริ่มที่ Deep Ultraviolet (DUV) ยังมีความเป็นแสงอยู่การควบคุมการยิงแสงยังใช้เลนส์กระจกควบคุมแสงให้เล็กลงได้ ยังมีความแม่นยำในการผลิต และจริงๆวิธีการนี้ก็ดีเพียงพอต่อโลกเราแล้ว

ต่อมาเรายังไม่หยุดพัฒนา ASML เจ้าเดิมที่กลายเป็นผูกขาดผู้ผลิดเดียวในโลกตอนนี้ คือผู้ผลิตเครื่อง Extreme Ultraviolet (EUV) ซึ่งใช้คลื่นเหนือแสงไปแล้ว ผลคือความยาวคลื่นสั้นทำให้ขุดผนังวัสถุขนาดเล็กลงได้ แต่ข้อเสียคือ ไม่สามารถทะลุผ่านกระจกได้อีกแล้ว เนื่องจากไม่ใช่คลื่นแสงอีกต่อไป จึงต้องหันมาใช้วิธีการสะท้อนกระจก

วิธีการสะท้อนกระจกนี้ทำให้ ASML ฆ่าผู้อื่นในตลาดตายเรียบทันที เพราะไม่มีใครผลิตได้
จะเห็นได้ว่า ASML ผลิตแค่เครื่องฉายแสง แต่ใครเอาไปทำประโยชน์อื่นๆนั้นเรื่องของเขา




----


ตอบคำถาม ทำไมสหรัฐผลิตไม่ได้

ก่อนอื่นต้องพูดว่าเทคโนโลยี 3 nm ปัจจุบันมีผลิตได้ 3 ที่ ถ้าพูดถึงมากกว่า 5 nm ขึ้นไป หลายที่ทำได้แล้ว
1 TSMC
2 Samsung
3 Intel ซึ่ง Intel ตั้งโรงงานเรียบร้อยแล้ว แต่ยังไม่มีผลผลิตออกมา น่าจะยังอยู่ในช่วงทดลองผลิต

ที่เป็นแบบนี้เพราะว่า อเมริกาทิ้งงานด้านการผลิตไปนาน ทำงานแต่การคำนวนการกระดาษ ทำแต่ออกแบบกัน ซึ่ง ออกแบบก็ไปซื้อเครื่องมือของ arm (อังกฤษ) มาออกแบบกันอีกที

----

ที่จริงอเมริกาทำขึงขังแบบนี้ เพราะเมื่อก่อนออกกฎหมายชิปประมวลผล CPU GPU NPU ที่ขายในสหรัฐอเมริกาต้องเป็นบริษัทอเมริกาเท่านั้น ส่งผลให้ผู้ผลิตชิปเองอย่าง Samsung ต้องเปลี่ยนไปทำให้คนอื่น ทำของตัวเองอย่าง Exynos ไม่ได้ ต้องไปใช้ Qualcomm ส่วนนี้ทำให้เกาหลีอ่อนแอลงไปด้วย

ญี่ปุ่นอย่าง Sony ทำเองทั้งหมเมาตลอดต้องมาตายเพราะต้องซื้อ Qualcomm มาใช้ไม่งั้นก็ขายไม่ได้ สุดท้ายก็ไม่ไหว ทั้งๆที่ตัวเองเก่งทำชิปขายมาโดยตลอด

ส่วนจีนที่ Huawei ทำ Kirin คือโดนแบนเลย แบนแม้กระทั้งไม่ให้ขายเครื่อง และอะไหล่ทุกอย่างที่ใช้ผลิตชิปได้

ในขณะที่ไต้หวัน ไม่สนรับจ้างผลิตอย่างเดียว จึงกลายมาเก่งในเรื่องจ้างผลิต แต่พอพัฒนาชิปของตัวเองบ้างอย่าง Mediatek จ้าง TSMC เรียกว่าเริ่มแข็งข้อขึ้น เป็นเหตูให้อุปกรณ์ ราคาไม่แพง หนีไปใช้งานได้ ซึ่งสหรัฐเสียผลประโยชน์ด้านนี้ จากที่เคยอยู่ในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ มาอย่างยาวนาน


เพราะ TSMC รับจ้างให้อเมริกามานานจนตัวเองผลิตได้เก่งกว่าอเมริกา แล้ววันหนึ่งก็ผลิตแบนด์ตัวเองได้แล้ว

เหตุการณ์นี้สมมติ รัฐบาลไต้หวันหรือจีน บอกว่า ห้ามขาย ห้ามผลิตชิป 3 nm ให้อเมริกา
ถ้าอเมริกาอยากได้ต้องซื้อ Mediaธek อย่างเดียว วันนั้นอเมริกาจะแพ้พ่ายทันที T_T
ซึ่งหมายความว่าตอนนี้อเมริกากำลังไม่มั่นคงแล้ว เพราะเทคโนโลยีการผลิตสูงสุดอยู่นอกประเทศ

แค่ตอนโด๊ป ให้เป็น p-type หรือ n-type นี่ก็โคตรศิลปะเลยครับ ต้องคุมเครื่องให้ดีสุด ๆ ขนาดสเกลวิจัยยังเพี้ยน ๆ ระดับอุตสาหกรรม Dose ต้องแม่นมาก

อ่านมู้แล้วรู้สึกฉลาดขึ้นหรือโง่ลงเนี่ยตรู

มันเป็นเรื่องของฝีมือ ว่าใครอยู่หลังพวงมาลัย รถเหมือนกันแต๋โมใครโมมัน โค้งเดียวกัน แต่ tsmc เข้าโค้ง 180 สิบรอบก็ผ่านสิบรอบ เจ้าอื่นอาจจะ 6 7 8 รอบ แต่จีนเข้าไม่ถึงรถคันนี้ เพราะเมกาห้ามขายให้ มันเลยเอารถเก่าไปโม แต่ 10 รอบ มันผ่านโค้ง 5 รอบถึงไหมก็ไม่รู้ มันผลิตได้แต่ไม่คุ้ม แล้ว tsmc มีเทคอะไรใหม่ๆเกี่ยวกับพวกนี้ มันซื้อมาก่อนเลย ซื้อมาแบบเหมาๆ อารมณ์รถแรงๆออกใหม่ ก็เอามาก่อนเลย เรื่องการขับค่อยว่ากัน
การผลิตในอนาคต มันต้องกระจายไปที่อื่นบ้างแหละ เพราะไต้หวันน้ำไม่พอจะผลิตละมั้ง ถ้าปริมาณความต้องการในอนาคตมันล้นมากกว่านี้

https://www.youtube.com/embed/a3Fxgzdqjec

ผลิตได้นะครับแค่ถ้าเพื่อการค้ามันไม่คุ้ม แต่ถ้าในกรณีเกิดสงครามอะไรงี้เขาทำเองได้ไวมากเลยนะ TSMC ผลิตตามที่ได้รับแบบมาจากบริษัทข้างบนถ้าจำไม่ผิดอยู่เนเธอร์แลนด์ แต่ดูจริงๆ คนคุมคือรัฐบาลสหรัฐนะครับเขามีกฏหมายสักตัวกำกับอยู่ พูดง่ายๆ คืออเมริกาคือเจ้าของเทคโนโลยีครับ

EDIT - ผมหมายถึงในทางปฏิบัตินะครับ ส่วนนึงเพราะว่ามันมีอะไรสักอย่างที่บริษัทเนเธอร์แลนด์ใช้แต่อเมริกาเป็นเจ้าของ CEO ยังเคยบอกเลยว่าจีนตามเทคอเมริกาอยู่ประมาณสิบปี พอดีงานผมเคยดูเรื่องนี้แต่เลือนไปมากละ

asml นี้ถ้าเราสักเกตุเรื่องที่ apple ออกชิพ M1 ที่แรงแบบทิ้ง intel สุดกู่ในตอนนั้น
ก็มีจากเครื่องของ asml นี่แหละที่มีนวัตกรรมการผลิดชิพแบบก้าวกระโดด

โมเดลผลิตชิบ มันของใหม่ไง
มีอยู่ที่เดียว อยากได้ชิบอะไรเดียวทำให้

บ.ที่ต้องการ"ใช้"ชิบมัน มากมายมหาศาลพอoutsource ใช้ TSMC ชิบก็ได้ดี ราคาก็ถูก ไม่ต้อง เอางบมาลงทำโรงงาน TSMCเลยครองโลกเรื่องผลิตชิบไปเลย ดีมานส์ทั้งโลก

แล้วก่อนหน้านี้ สถาณการณ์โลกมันไม่ใช่แบบนี้ covid คืดจุดเปลี่ยน ที่ชิบขาดตลาดละแย่กันหมด

อเมริกาที่ไม่ซีเรียสก็เลยเครียดขึ้นมาทันที(เจอจุดตายตัวเองแบบงงๆ)

ก็จบที่มาตังโรงงานที่อเมริกานั้นแหละ ยังไง TSMC ก็ขัดขืนอเมริกาได้ไม่มากหรอก
patent ที่ใช้ในการผลิตชิปhigh tech ทั้งหลายมันก็ของอเมริกาสะเยอะเลย อย่างเครื่อง EUV จาก ASML ผมเข้าใจว่ารัฐบาลอเมริกาเป็นคนสั่งว่าขายใครได้บ้าง ไม่ได้บ้างนะ

แล้วก็อัดงบให้ intel ไปสร้างรง.แข่งกับ TSMC 3ปีละยังไม่เห็นอนาคต ผมว่าเรื่องนี้แม่มยากจริง จีนที่โดนแบน ใครบอกเดียวมาแน่ ผมว่าคงอีกสักพักใหญ่ๆเลย

ผลิตได้กับผลิตดีต่างกันนะ แล้วผลิตดีได้เยอะก็ต่างกันอีก
TSMCเป็นบริษัทที่ผลิตดีและเยอะ%ผลิตสำเร็จ70-80%เลยกับ3nm
เทียบกับSamsungล่าสุด ผลิต 3-5nm ก็ยังไม่เกิน40% เลย
ไหนจะintel ที่i9 i7 มีปัญหาเยอะแยะมากมายในบริษัทตัวเอง

กลับมาหัวข้อหลักทำไม่ผลิตไม่ได้ ผมว่าเป็นที่ทุนวิจัยครับ
ไม่มีใครมีทุนวิจัยในการผลิตเยอะเท่าTSMCแล้ว ทั้งรัฐหนุน ลูกค้าหนุน
ซึ่งการผลิตแต่ละครั้งต้องสั่งจองล่วงหน้า1-2ปีเพื่อการันตียอดผลิตแต่ละครั้ง
ทุนมาจากไหน ก็Appleของ สหรัฐนั่นแหละ

3nmที่ผลิตโรงงานนี้ 53%เป็นของApple 24%ของQualcomm Samsung5% AMD5%

สุดท้ายการขับเคลื่อนทุกอย่างก็มาจากAppleที่เป็นนายทุนหลักTSMCนั่นแหละ
ยอดขายIphone ipad macbook mac ขับเคลื่อนTSMC
เรียกว่าTSMCคิดก่อนทำก่อนเลยพัฒนาได้ดีกว่าเพราะมีนายทุนใหญ่หนุนหลังก็ว่าได้

ขอบคุณมากสำหรับความรู้ครับ
อธิบายได้เข้าใจง่าย และ เห็นภาพมากๆ