[Cebu 1st Time] เซบู ฮับ BPO อันดับ 1 ของโลก
เนื่องด้วยจากว่ามีโอกาสได้มาทำงานที่เซบูเป็นครั้งแรก และผมคิดว่าค่อยไม่ค่อยรู้จักเมืองนี้มากเท่าไหร่นัก เลยเอาสิ่งที่ได้เจอและรู้มาเล่าให้ฟังครับ
ก่อนอื่นเลย ตัวจังหวัด"เซบู"นั้นเป็นจังหวัดนึงในประเทศฟิลิปินส์ ประกอบด้วยเกาะเล็กเกาะน้อยประมาณ 150 เกาะครับ แต่ตัวเมืองจริงๆมีขนาดกลางๆ ที่ตัวเขตเมืองชั้นในเองไม่น่าจะใหญ่กว่าภูเก็ตเท่าไหร่ (จากที่วัดจากการเดินและนั่งรถไปมา) และการมายังเซบูนั้น ไม่สามารถขับรถมาตรงๆได้ครับ ต้องต่อเฟอร์รี่มา หรือมาทางเครื่องบินเท่านั้น โดยใช้ระยะเวลาการบินจากมะนิลาประมาณชั่วโมงนิดๆครับ
ก่อนมาที่นี่ ผมรู้จักเซบูอยู่สองอย่าง 1)เป็นหนึ่งในจุดดำน้ำที่ดังโคตรๆ 2)บริษัทชอบ outsource ระบบบัญชีมาที่นี่ ซึ่งจะขอพูดถึงข้อแรกก่อนนะครับ
เซบูมีชื่อเสียงในหมู่นักเดินทางหรือคนดำน้ำว่านี่เป็นจุดที่สามารถดำน้ำดูฉลามวาฬแบบโคตรใกล้ชิดที่สุดที่นึงของโลก โดยจุดดำน้ำจะอยู่ที่เมือง Oslob ซึ่งเป็นชุมชนเล็กๆทางใต้ของเกาะเซบู นั่งรถไปประมาณ 4 ชั่วโมงจากสนามบินครับ
และนั่นคือเซบูที่ผมรู้จัก แต่สิ่งที่ผมไม่รู้มาก่อนและน่าสนใจคือ
- เซบูมีไฟล์ทตรงจากเกาหลีวันละหลายไฟล์ท โดยคนเกาหลีนิยมมาเล่นกอล์ฟที่นี่เหมือนที่ไปที่ไทยครับ ข้อดีคือคนที่นี่พูดอังกฤษได้ดีถึงดีมาก ตามสไตล์คนฟิลิปินส์ และร้านอาหารเกาหลีค่อนข้างเยอะทีเดียว โดยบินไปกลับเกาหลีคือถูกกว่าบินไปเมืองไทย
- อาหารการกิน คนที่นี่กินฟาสต์ฟู้ดเยอะมาก โดยเฉพาะไก่ทอด เราจะเห็นร้านไก่ทอดเต็มไปหมด ทั้ง KFC, Jollibee, etc... เรียกได้ว่าถ้าไม่รู้จะกินอะไร มานี่ยังไงก็ไม่อดครับ
- เซบูเป็นเมืองที่มีผังเมืองค่อนข้างดี ตัวใจกลางเมืองชั้นในให้ความรู้สึกเหมือนเดินอยู่สิงคโปร์ แต่ขณะที่ถ้าออกมาชานเมืองก็ยังมีความเป็นชนบทค่อนข้างเยอะ ให้คิดภาพตามว่าเหมือนตัวอำเภอเมืองของจังหวัดอื่นๆในไทยละกันครับ
- เซบูเคยเป็นเมืองท่ามาก่อนตั้งแต่สมัยปี 16xx โดยได้รับอิทธิพลจากสเปนค่อนข้างเยอะ
=======================
แต่สิ่งที่น่าสนใจสำหรับผมจนต้องเอามาเขียนคือ การพัฒนาเมืองแบบเซบูที่เป็นเมืองท่าเก่าให้กลายเป็นแหล่ง BPO (Business Process Outsourcing) ที่เป็นอันดับ 1 ของโลกต่างหากที่น่าสนใจ และถ้าไทยเราฉลาดพอ นี่เป็นโมเดลที่จริงๆแล้วเราน่าจะทำได้ด้วยเช่นกัน
ต้องอธิบายก่อนว่า BPO นั้นคือการทำ outsourcing ในมุมปฏิบัติการครับ เช่นงาน HR งานบัญชี งาน Call Center, etc... หรืองานที่เป็น operations intensive หนักๆที่ในภาพรวมแล้วไม่ได้สร้างมูลค่าให้กับองค์กรรวมซักเท่าไหร่ แต่จำเป็นจะต้องมีเพื่อให้ธุรกิจรันไปได้ครับ ซึ่งบ.ทำงานอยู่นี่ก็มีทีมอยู่ที่นี่ประมาณ 300 คน โดยมีสองทีมหลักคือบัญชีและจัดซื้อครับ ขณะที่อีกหลายองค์กรระดับโลกเช่น IBM, Wipro, Telus (แคนาดา) ก็มีทีมขนาดใหญ่อยู่ที่นี่เช่นกัน (รวมๆกันในเซบูมีคนที่ทำงานเกี่ยวกับ BPO ระดับหลายแสนคน)
ซึ่งการที่หลายๆองค์กรระดับโลกเลือกมาตั้งบริษัทเองก็ดี หรือ Outsource ทั้งระบบมาที่นี่เลยก็ดี มีปัจจัยหลักๆอยู่สามข้อ
1. พื้นฐานที่คนพูดอังกฤษได้อยู่แล้ว
2. ค่าแรงที่ถูกกว่าในชาติตัวเอง
3. PEZA
PEZA นั้นคือ Philippines Economic Zone Authority (ถ้าจำไม่ผิด) ซึ่งถ้าเทียบง่ายๆ มันก็คือ BOI ของบ้านเราครับ คือแทนที่ฟิลิปินส์จะไปให้ส่วนลดทางภาษีหรือข้อยกเว้นที่เกี่ยวกับเครื่องจักร โรงงาน หรือการลงทุนใหญ่ๆ ฟิลิปินส์เลือกให้สิ่งเหล่านี้กับบริษัทข้ามชาติที่มาตั้งออฟฟิศที่เซบูแทนครับ
ไม่ว่าจะเป็นการลดภาษีนำเข้าพวกอุปกรณ์สำนักงานต่างๆ ยกเว้นภาษีเงินได้บางส่วน รวมไปถึงสร้าง one stop service และความช่วยเหลือสำหรับการย้ายหรือจัดตั้งบริษัท ตั้งแต่ก่อนตั้งจนถึงหลังตั้งเสร็จเลยครับ เอาง่ายๆก็คือทำให้ตัวเองเป็นเอเจนซี่ในการช่วยเหลือด้าน relocation เลยนั่นแหล่ะ
โดยเมื่อ 10-15 ปีที่แล้ว เซบูนั้นยังเป็นแค่ emerging market หรือตลาดที่กำลังโตในการทำ BPO จากแค่ในประเทศด้วยซ้ำ แต่ตอนนี้เค้าเป็นอันดับ 1 ของโลกไปแล้ว ทั้งๆที่จริงๆแล้วโครงสร้างพื้นฐานไม่ได้ดีกว่าเราเลยครับ
ผมยังไม่เห็นรถไฟฟ้าซักสายเลยนะ มีรถเมล์ รถสองแถว แล้วก็มอไซค์รับจ้างเหมือนบ้านเราเลย หรือกระทั่ง internet ขนาด 5G ยังไม่ได้เร็วเท่าบ้านเราด้วยซ้ำ
ซึ่งถ้ามองย้อนมาที่เรา เราเคยมีปายที่สมัยนึงเป็น digital nomad hub หรือตอนนี้ที่เชียงใหม่ก็เป็นแบบนั้น ทำไมหน่วยงานรัฐของเราไม่พยายามสร้างเมืองซักเมืองนึงขึ้นมาเพื่อเป็น BPO บ้างล่ะ โครงสร้างพื้นฐานก็ไม่ต่าง ค่าแรงคนในพื้นที่ก็ไม่ต่าง (แถมทุกวันนี้เซบูเองไม่ได้มีแค่คนในพื้นที่ แต่คนจากจังหวัดอื่นๆก็เยอะมาก) ทั้งๆที่บ้านเรายังมีเมืองที่เหลือพื้นที่พอให้กระจายคนออกจากกทมตั้งเยอะ
ซึ่งถ้าถามว่าถึงตอนนี้ยังทำทันมั้ย ผมว่ายังทันนะ ประเทศไทยยังเป็นจุดหมายปลายทางสำหรับนักท่องเที่ยวและลงทุนอยู่เสมอ และเรามีความพร้อมด้านโครงสร้างอินเตอร์เน็ตที่ดีกว่าที่นี่เสียอีก ถ้าเค้าทำได้ ทำไมเราทำไม่ได้ล่ะ