จากข้อมูลจำนวนราษฎรของประเทศไทย เมื่อวันที่ 31 ธ.ค. 2565 มีประชากรสัญชาติไทยอยู่ในทะเบียน 66,080,812 คน ขณะที่ปี 2565 มีคนเกิด 502,107 คน และมีคนตาย 595,965 คน แสดงให้เห็นว่าจำนวนคนตาย มากกว่าคนเกิดมากถึง 93,858 คน และเท่ากับว่าอัตราเพิ่มตามธรรมชาติของประชากรไทย ติดลบเป็นปีที่ 2 นับตั้งแต่ปี 2564 ซึ่งเป็นปีแรกที่จำนวนเด็กเกิดน้อยกว่าจำนวนคนตาย จนทำให้อัตราเพิ่มของประชากรติดลบ

สถานการณ์จำนวนเกิดในไทยที่ดิ่งต่ำลง “ศ.เกียรติคุณ ดร.ปราโมทย์ ประสาทกุล” นักประชากรศาสตร์ ในฐานะที่ปรึกษาสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล ชี้ว่าประชากรไทยเริ่มลดจำนวนลงแล้ว ยังไม่นับรวมการย้ายถิ่นเข้าจากนอกประเทศ แต่ช่องว่างระหว่างจำนวนเกิดและตายของประเทศไทยในปี 2565 ยิ่งกว้างขึ้น อัตราเกิดเท่ากับ 7.6 ต่อประชากร 1,000 คน และอัตราตายเท่ากับ 8.9 ต่อประชากร 1,000 คน ทำให้อัตราเพิ่มตามธรรมชาติในไทย ติดลบ 0.1% เช่นเดียวกับประเทศเอเชียตะวันออกหลายประเทศมีอัตราเพิ่มตามธรรมชาติติดลบ เช่น ญี่ปุ่น สิงคโปร์ เกาหลีใต้ ฮ่องกง และไต้หวัน ทำให้ไทยเป็นสมาชิกของกลุ่มประเทศที่มีอัตราเพิ่มประชากรติดลบแล้ว

“ระยะเวลา 6 ปีที่ผ่านมา จำนวนเด็กเกิดในไทยได้ดิ่งลง ตั้งแต่ปี 2560 เด็กเกิดลดต่ำลงจนแตะหลัก 7 แสนคน อีกเพียง 4 ปีต่อมา ในปี 2564 จำนวนเด็กเกิดลดลงจนมาแตะที่หลัก 5 แสนคน เมื่อเทียบกับจำนวนเกิดในแต่ละปีเมื่อ 40-50 ปีก่อนแล้ว จำนวนเด็กเกิดได้ลดลงอย่างน่าใจหาย โดยเฉพาะปี 2565 เด็กเกิดไม่ถึงครึ่ง จากช่วงเวลา 20 ปีระหว่างปี 2506-2526 หรือประชากรรุ่นเกิดล้าน มีเด็กเกิดปีละเกินกว่า 1 ล้านคน และปี 2514 จำนวนเกิดสูงสุดที่ 1.2 ล้านคน”

เมื่อดูแนวโน้มแล้วจำนวนเด็กเกิดจะลดต่ำลงอีกในปีต่อๆ ไป เนื่องจากอัตราเจริญพันธุ์ของผู้หญิงไทยลดลงจนเหลือประมาณครึ่งหนึ่งของอัตราเจริญพันธุ์ระดับทดแทน และอัตราเจริญพันธุ์รวม เท่ากับ 2.1 ซึ่งอัตราเจริญพันธุ์ระดับทดแทน หมายความว่า ผู้หญิงคนหนึ่งมีบุตร 2.1 คนโดยเฉลี่ยตลอดช่วงชีวิต เท่ากับจำนวนที่จะทดแทนพ่อและแม่ และในปี 2565 มีเด็กเกิด 502,107 คน เมื่อคำนวณเป็นอัตราเจริญพันธุ์รวม จะเท่ากับผู้หญิงไทยคนหนึ่งมีบุตรโดยเฉลี่ยเพียง 1.1 คน

ในระยะเวลา 40 ปีที่ผ่านมาอัตราเจริญพันธุ์รวมของผู้หญิงไทยได้ลดต่ำลงอย่างรวดเร็วมาก จากเมื่อ 50 ปีก่อน ผู้หญิงไทยเคยมีบุตรเฉลี่ยมากกว่า 5 คน ถือว่าอัตราเจริญพันธุ์รวมปี 2565 อยู่ในระดับต่ำมาก ใกล้เคียงกับประเทศเอเชียตะวันออกหลายประเทศ เช่น ญี่ปุ่น อัตราเจริญพันธุ์รวม 1.2, จีน อัตราเจริญพันธุ์รวม 1.1, สิงคโปร์ อัตราเจริญพันธุ์รวม 1.1, ไต้หวัน อัตราเจริญพันธุ์รวม 1.0, ฮ่องกง อัตราเจริญพันธุ์รวม 1.0 และเกาหลีใต้ อัตราเจริญพันธุ์รวม 0.9

ขณะเดียวกันจำนวนคนตายในปี 2565 สูงขึ้นอย่างมากจนเกือบแตะหลัก 6 แสนคน ซึ่งเพิ่มขึ้นอย่างมากและมากกว่าคนเกิด ทำให้ประชากรไทยติดลบเป็นปีที่ 2 เพราะโครงสร้างอายุของประชากรที่มีผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว คาดว่าปี 2566 จำนวนคนตายน่าจะถึงหลัก 6 แสนคน และถึงหลัก 7 แสนรายในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า เท่ากับว่าประชากรไทยเริ่มลดจำนวนลงแล้ว และปี 2566 ประชากรรุ่นเกิดล้าน หรือสึนามิประชากรในปี 2506 จะเข้าสู่วัยสูงอายุ 60 ปีขึ้นไปเป็นปีแรก มีคนเกือบล้านคนเข้าสู่วัยสูงอายุ

“เมื่อคลื่นยักษ์ หรือสึนามิประชากร เคลื่อนตัวเข้าสู่ฝั่งผู้สูงอายุแล้ว ต่อจากนี้ไปอีก 20 ปี จะมีคนไทยเข้าสู่วัยสูงอายุเกือบล้านคนในแต่ละปี ทำให้วันนี้ประเทศไทยเป็นสังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์แล้ว เมื่อมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากถึง 20% อีกไม่เกิน 10 ปีข้างหน้า เราจะกลายเป็นสังคมสูงวัยระดับสุดยอด เมื่อ 1 ใน 3 ของประชากรไทยเป็นผู้สูงอายุ”.

ประเทศ สต ขนาดนี้ ใครมีก็ถือว่าใจถึงอยู่

เศรษฐกิจก็มีส่วน แต่ไม่ใช่ทั้งหมด เพราะ ประเทศที่ GDP สูงๆ เศรษฐกิจดีๆ อัตราการเกิด ก็ต่ำไม่ต่างจากเรา ต่ำกว่าเราก็มี ผมว่า มันคือ ค่านิยมของคนหนุ่มสาว ยุคใหม่ทั่วโลกมากกว่า ในเรื่องการมีลูก

คนรุ่นใหม่ การศึกษาสูงขึ้น แก่ช้าขึ้น ดูคน30ยุคนี้ เทียบกับคน30 รุ่นพ่อแม่เราดิ คนละเรื่องเลย คน30ยุคเรา ยังติดเกม ติดการ์ตูน หรือเล่นอะไรกันเป็นเด็กๆอยู่เลย แล้วมองว่าการมีลูก มันคือภาระอย่างหนึ่ง การไม่มีลูก มันสบายกว่าจริงๆ จะไปไหน ทำอะไรกับแฟน ก็ไม่ต้องห่วง หรือกังวลอะไร

ตามเศรษฐกิจอ่ะ

เชียร์คนที่มีรายได้สูงๆ ควรจะมีลูกสัก 3-5 คนไปเลยนะ


ยิ่งระดับเจ้าสัว หลายพันล้าน หลายหมื่นล้าน ควรจะมีเกิน 5คนเลย

แต่เชื่อไหม รุ่นลูก รุ่นหลาน

เมื่อเขาได้รับมรดกจาก คนรุ่นก่อน รายได้เขามากขึ้น เขาอยากมีลูกมากขึ้นเอง

ประเทศ สต ขนาดนี้ ใครมีก็ถือว่าใจถึงอยู่

แปลว่าประชากรรุ่นใหม่เริ่มมีการศึกษามากขึ้น ดูตัวอย่างได้จากประเทศยุโรป

Idiocrazy model

เวียนว่ายตายเกิดในไทยมากขึ้น
พบได้ตามท่อระบายน้ำ ปลายถุงยาง และซุกอยู่ตามกองขยะ

เศรษฐกิจก็มีส่วน แต่ไม่ใช่ทั้งหมด เพราะ ประเทศที่ GDP สูงๆ เศรษฐกิจดีๆ อัตราการเกิด ก็ต่ำไม่ต่างจากเรา ต่ำกว่าเราก็มี ผมว่า มันคือ ค่านิยมของคนหนุ่มสาว ยุคใหม่ทั่วโลกมากกว่า ในเรื่องการมีลูก

คนรุ่นใหม่ การศึกษาสูงขึ้น แก่ช้าขึ้น ดูคน30ยุคนี้ เทียบกับคน30 รุ่นพ่อแม่เราดิ คนละเรื่องเลย คน30ยุคเรา ยังติดเกม ติดการ์ตูน หรือเล่นอะไรกันเป็นเด็กๆอยู่เลย แล้วมองว่าการมีลูก มันคือภาระอย่างหนึ่ง การไม่มีลูก มันสบายกว่าจริงๆ จะไปไหน ทำอะไรกับแฟน ก็ไม่ต้องห่วง หรือกังวลอะไร

ก้ตามหนี้สินกับภาระในการใช้ชีวิตน่ะแหละ

ไว้ถ้ารัฐเห็นความสำคัญจากการไม่มีประชากรเกิดเมื่อไหร่ ก้ค่อยตั้งใจยกระดับชีวิตประชาชนทีหลังละกันแต่ระวังจะช้าเกินไปล่ะ

อีกไม่กี่ปีรอดู ปัญหาคนชราล้นจำนวนไม่มีคนดูแลพอ กับ การปรับตัวของโรงเรียนได้เลยเพราะเด็กมีน้อย

ระบบช่วยเหลือ ระบบหุ่นยนต์ เซนเซอร์ตำแหน่ง อีกไม่นานคงจะบูมน่าดู เพราะขาดแรงงานในการดูแลผู้สูงอายุ

ผมก็คิดแบบเดียวกับท่าน

รายได้น้อยเลยไม่มี ถ้ารายได้สูงหละ ไม่มีเหมือนเดิมเลี้ยง นศ ดีกว่า

จริงๆ รบ สต ขนาดนี้ ใครจะเอาชีวิตลูกไปเสี่ยง



ก่อนโควิดมากิจการรุ่งเรือง ก็เริ่มมีแพลนอยากมีลูก พอโควิดมาเท่านั้นแหละ รายได้ค่อยๆลดลงๆๆๆ ลดจนแค่จะใช้จ่ายเองยังไม่พอ



ใครจะกล้าฝากชีวิตไว้ที่ รบ สต แบบนี้

เป็นลูปของมันแหละครับ แต่คนเจนเราเจอลูปนี้ก็ต้องทำใจหน่อย ถ้าเราพัฒนาแรงงานอัตโนมัติไม่ทัน มีโอกาสสูงที่เศรษฐกิจจะตันไปจนหมดรุ่นเรา

ประเทศสต.แบบนี้ ใครอยากมีลูก ถามหน่อย

ผมแพลนมีลูก 4 คนครับ

มันก็เป็นวัฏจักรแหละ เมื่อก่อนคนน้อย มีพื้นที่เทือกสวนไร่นาเหลือเฟือ มีลูกกันเยอะๆ ได้ พอคนมากขึ้น แย่งกันกินแย่งกันใช้ กินเองยังจะไม่พอเลย ก็ไม่กล้ามีลูกกัน

เดี๋ยวพอลดถึงจุดต่ำสุด จนไม่ต้องแย่งกันกินกันใช้แล้ว เดี๋ยวมันก็เพิ่มขึ้นมาเอง

คนสมัยนี้รักความอิสระมากขึ้น ถ้ามีลูกอิสระก็น้อยลง ชีวิตส่วนตัวก็น้อยลง เพราะต้องไปโฟกัสที่ลูก คนเลยไม่อยากจะมีกัน ไหนจะค่าใช้จ่ายต่างๆ แล้วเพราะได้รับการศึกษาที่ดีทำให้มองไปในอนาคตให้ลูกตัวเองมากขึ้น มันทำให้เครียด ไม่อยากให้ทั้งตัวเองกะลูกลำบาก ผมคิดแบบนี้นะ