ต่อเนื่องจากกระทู้ก่อนหน้านี้ http://www.soccersuck.com/boards/topic/1897400 ที่มีการพูดถึง political spectrum หลายคนยังเข้าใจผิดกันอยู่ ผมเลยอยากจะตั้งกระทู้ใหม่เพื่ออธิบาย

เริ่มจากนิยามของ ฝ่ายซ้าย-ฝ่ายขวา ในสมัยก่อน การแบ่งฝ่ายซ้าย-ฝ่ายขวาทางการเมืองเริ่มมาจากการประชุมสภาฝรั่งเศษในปี 1789 โดยฝ่ายที่สนับสนุนกษัตริย์และองค์กรคาทอลิกจะนั้งฝั่งขวาของประธานสภา ส่วนฝ่ายที่สนับสนุนการปฏิวัติจะนั้งฝั่งซ้ายของประธานสภา โดย Baron de Gauville อธิบายไว้ว่า "การแบ่งฝั่งที่นั่ง เริ่มมาจากฝ่ายสนับสนุนกษัตริย์พยายามหลีกเลี่ยงการตะโกนและความวุ่นวายของฝ่ายสนับสนุนการปฏิวัติ"

นั้นคือในยุคสมัยปฏิวัติฝรั่งเศส ซึ่งจะสอดคล้องใกล้เคียงกับบริบทของสังคมไทยในปัจจุบัน ที่เรานิยามให้ฝ่ายขวาคือฝ่ายที่สนับสนุนการมีอยู่ของสถาบันพระมหากษัตริย์และกองทัพ ส่วนฝ่ายซ้ายคือกลุ่มที่ต้องการให้เกิดการปฏิวัติขึ้น

ต่อมาอย่างที่รู้กันว่าหลังการปฏิวัติฝรั่งเศส คลื่นการล่มสลายของระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์กระจายไปทั่วยุโรป จนตามมาด้วยสงครามโลกครั้งที่ 1 และ 2 พอเข้าสู่ยุคสมัยสงครามเย็น นิยามของฝ่ายซ้ายกับฝ่ายขวาก็เปลี่ยนไป โดยเน้นไปที่ความแตกต่างของเศรษฐกิจคือ ระบอบทุนนิยมอยู่ด้านขวาของแกน และระบอบสังคมนิยมอยู่ด้านซ้ายของแกน โดยฝั่งสังคมนิยมในตอนนั้นถูกแทนภาพด้วยอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ ซึ่งปกครองด้วยระบอบเผด็จการ แต่ฝั่งทุนนิยมเสรีก็ไม่ได้หมายถึงระบอบประชาธิปไตย นั้นเป็นเหตุผลที่อเมริกาในสมัยสงครามเย็นสนับสนุนรัฐบาลเผด็จการในหลายประเทศ (รวมถึงประเทศไทย) ที่สมาทานลัทธิทุนนิยม
(ยังไม่นับ paradoxically ที่อเมริกาไปจับมือเหมาที่เป็นคอมมิวนิสต์จีนเพื่อต่อต้านคอมมิวนิสต์รัสเซีย)

ขวาทุนนิยม ซ้ายคอมมิวนิสต์ คือนิยามฝ่ายการเมืองไทยในยุคสงครามเย็น (2490-2520) ซึ่งจะเห็นได้ว่า spectrum ของการเมืองไทยจนถึงปัจจุบันนั้นย้อนหลังกลับเมื่อเทียบกับยุโรป ในการเมืองของฝั่งตะวันตกนั้นเวลาพูดเรื่อง right-wing หรือ left-wing มักจะหมายถึงความแตกต่างด้านแนวคิดทางเศรษฐกิจมากกว่า เพราะพูดอยู่บนพื้นฐานระบอบการปกครองเดียวกันคือเสรีนิยมประชาธิปไตยซึ่งอยู่จุดกึ่งกลางของแกน ในขณะที่การพูดถึงประเด็นอำนาจของรัฐนั้นมักจะไม่ได้แทนด้วยซ้ายหรือขวา

แต่ถ้าพูดถึงภาพรวมของระบอบการเมือง-เศรษกิจ ปัจจุบันการแบ่งจะไม่ได้แบ่งแค่แกนซ้าย-ขวาแบบ spectrum เพื่ออธิบายความหลากหลายทางอุดมการณ์ จะแบ่งเป็นแบบ compass (เข็มทิศ) ที่มี 2 แกน คือแกนเศรษฐกิจในแนวนอนและแกนอำนาจปกครองในแนวตั้ง

โดยด้ายซ้ายสุด - จะหมายถึงระบอบเศรษฐกิจแบบสังคมนิยมสุดขั้ว (social economy) ที่ทรัพยากรทุกอย่างเป็นของรัฐและรัฐมีหน้าที่แจกจ่ายให้ประชาชนโดยเท่ากัน รัฐเป็นผู้กำหนดและดำเนินการทางเศรษฐกิจทั้งหมด

ขวาสุด - คือระบอบทุนนิยมตลาดเสรี (free market) ที่อนุญาตให้บุคคลและเอกชนสามารถดำเนินธุรกิจและการใช้และครอบครองทรัพยากรได้อย่างเสรี โดยไม่มีกำแพงด้านภาษีหรือการแทรกแซงโดยรัฐ

ด้านบนสุด - คืออำนาจรวมศูนย์ (authoritarian/fascism) ที่อำนาจในการปกครอง การควบคุมกองกำลัง การออกกฏหมาย การบังคับใช้กฏหมาย การบริหารประเทศ ถูกรวบรวมไว้ที่กลุ่มบุคคลหรือบุคคลใดเพียงหนึ่งเดียว

ด้านล่างสุด - คือ Anarchism ที่ปฏิเสธอำนาจรัฐทุกรูปแบบ โดยให้ความสำคัญกับสิทธิในการกระทำการหรือสร้างข้อตกลง ค่านิยม หรือวัฒนธรรมใดๆ โดยเสรีจากกฏข้อบังคับของรัฐ




ยกตัวอย่างจากในรูปจะเห็นชื่อ Stalin, Gandhi, Hitler ที่น่าคุ้นกันอยู่แล้ว กับที่อาจจะไม่คุ้นกันอย่าง Thatcher และ Friedman ซึ่งถูกวางลงไปในตำแหน่งต่างๆ ใน political compass

เริ่มจากชื่อที่คุ้นๆ กันก่อน จากฝั่งซ้าย Stalin ผู้นำของสหภาพโซเวียต อย่างที่รู้กันว่าปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์ที่เป็นเศรษฐกิจแบบสังคมนิยมที่รัฐมีอำนาจในการครอบครองทรัพยากรทุกอย่างและอำนาจการปกครองและการทหารถูกผูกขาดไว้ที่ท่านผู้นำอย่าง Stalin ซึ่งถูกวางไว้ที่ด้านซ้ายบน

ถัดลงมาคือ Gandhi หรือมหาตมะคานธี หลายคนเคยได้ยินชื่อในฐานะผู้เรียกร้องเสรีภาพให้อินเดีย แต่ที่อาจจะยังไม่รู้คือคานธีมีแนวคิดด้านเศรษฐกิจแบบสังคมนิยมที่มีรากฐานมาจากความเชื่อทางศาสนาที่ปัจจัยทางเศรษฐกิจควรถูกจัดการและทรัพยากรควรถูกแบ่งและแจกจ่ายให้ทุกคนอย่างทั่วถึงและคานธียังต่อสู้กับการผูกขาดอำนาจของรัฐผู้ปกครอง โดยสนับสนุนให้ประชาขนเป็นผู้กำหนดระบบระเบียบในสังคมตามระบอบประชาธิปไตย

Hitler ถูกจัดให้อยู่ด้านบนสุดตรงกลาง ด้วยอุดมการณ์ที่เน้นความเป็นชาตินิยมที่อำนาจการปกครองในทุกมิติถูกผูกขาดอยู่ที่ตัวเขาเองและพร้อมที่จะสละชีวิตของคนนับล้านเพื่อความยิ่งใหญ่ของรัฐ ในด้านเศรษฐกิจ Hitler ไม่ได้เอนไปทางด้านใดด้านหนึ่งมาก รัฐบาลของ Hitler ไม่ได้มีนโยบายที่จะเข้าครอบครองทรัพยากรทุกอย่างเพื่อบริหารแจกจ่าย แต่ก็ไม่ได้อนุญาตให้เกิดตลาดเสรีสุดขั้วเช่นกัน โดยธุรกิจเอกชนที่ดำเนินการในอาณาจักรไรซ์ที่ 3 ยังคงต้องเสียภาษีจำนวนมากเพื่อสนับสนุนความยิ่งใหญ่ของอาณาจักร

มีคำกล่าวที่ว่าหากตัดความขัดแย้งด้านอุดมการณ์เศรษฐกิจออกไป Hitler กับ Stalin จะกลายเป็นเพื่อนรักกันบนโต๊ะอาหาร

ถัดไปทางด้านขวา Thatcher ที่บางคนอาจจะเคยได้ยินชื่ออยู่แล้วคือ Margaret Thatcher (MT) สตรีเหล็กผู้นำหัวอนุรักษ์นิยมจ้าของอังกฤษในยุค 1990 โดย MT สนับสนุนทุนนิยมโดยการลดกำแพงภาษี, ภาษีเงินได้, แปรรูปรัฐวิสาหกิจหลายอย่างให้กลายเป็นเอกชน ในด้านการปกครองเธอออกกฏหมายหลายฉบับเพื่อลดบทบาทของสหภาพแรงงาน และเข้ามามีบทบาทควบคุมการกำหนดทิศทางของการศึกษาและการสาธารณสุขของประเทศ

ชื่อสุดท้ายที่น่าจะมีคนรู้จักน้อยที่สุด Friedman หรือ Milton Friedman นักเศรษฐศาสตร์เจ้าของรางวัลโนเบลและประโยคที่โด่งดัง "บนโลกนี้ไม่มีของฟรี" (there is no such thing as a free lunch) ผู้เป็นบิดาแห่ง neo-liberalism เสรีนิยมที่สนับสนุนตลาดเสรี the freer market, the freer people. แนวคิดของ Friedman เชื่อว่าตลาดเสรีมีกลไกในการควบคุมตนเองอยู่แล้ว การเข้าแทรกแซงใดๆ ของรัฐบาลหรือการใช้กำแพงภาษีเป็นการรบกวนระบบตลาด

ประมาณนี้ครับ มีอะไรสงสัยเพิ่มเติม ถามได้ครับจะพยายามตอบ

Thai spectrum

https://www.politicalcompass.org/

อันนี้เป็นเว็บที่อธิบายเรื่อง political compass เช่นกัน โดยมีแบบทดสอบ(ภาษาอังกฤษ) ให้เล่นด้วย

ผมทำแล้วได้อยู่ใกล้ๆ กับมหาตมะคานธี เป็นกลุ่ม liberal socialism

อื้อหือออ!! เป็นมู้ที่มีสาระ

ปักไว้อ่าน ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆครับ

Thai spectrum

ชอบ55555555555555

แบบนี้ทางไหนดีล่ะเนี่ย

ไม่เปลี่ยนจากแต่ก่อนมากเท่าไหร่ สมัยก่อนนี่เป็น extremist มากกว่านี้วุ้ย 555 สงสัยน่าจะเพราะแก่ตัวลง แรงขับเคลื่อนมันก็น้อยไปด้วย

คำถามเกี่ยวกับศาสนามาเยอะขนาดนี้ ผมก็ไหลลงล่างสิพี่ชายยยยย

ชาวทวิต...เจงเด่ะ

ผมชอบอันนี้ครับ เคยเซฟเก็บไว้ ละเอียดมากๆๆๆ

จากเพจ Aunnism รึเปล่าครับ

Democratic Socialism ถ้าของไทยลองตามงานของอาจารย์ประจักษ์ ก้องเกียรติ ที่พูดเรื่องรัฐสวัสดิการเยอะๆ น่าจะถูกจริตครับ

อุดมการณ์ไม่เปลี่ยนแปลง

ผมเคยทำหลายรอบ ผ่านไปพอกลับมาทำอีกทีก็ได้ไม่เหมือนเดิม

ตอนทำครั้งแรกนี่จำได้ว่าอยู่ฝั่ง communism พอทำครั้งหลังๆเริ่มกลับไปทาง capitalism

แต่สิ่งที่เหมือนเดิมทุกครั้งคือยู่ด้านล่าง libertarian ทุกครั้ง โดยเฉพาะประเด็นศาสนากับเซ็กส์นี่ตอบเหมือนเดิมทุกครั้ง