บอกก่อนว่าไม่ได้จบวิศวกรรม โยธามา แต่เคยได้ยิน bad joke จากปากอาจารย์วิศวกรรมท่านนึง

บอกว่ารู้มั้ยว่าบางทีก็เป็นเรื่องน่าตลก ที่สมัยก่อนมีองค์ความรู้ด้านวิศวกรรมน้อยกว่านี้ แต่กลับสร้างอาคารได้แข็งแรงกว่าปัจจุบัน
แล้วแกก็ชี้ไปอาคาร ตึก สมัยก่อน ที่เสาถี่ๆ หนาๆ เพราะสมัยก่อนความรู้น้อย คำนวณไม่ค่อยแม่น
เลยต้องสร้างเผื่อเยอะ ซึ่งไอ้ที่สร้างเผื่อ บางทีมันก็ไม่จำเป็นหรอก แต่มันก็แข็งแรงนะ

จากนั้น แกบอกต่อว่า และสมัยนี้การคำนวณซับซ้อนมากขึ้น ดังนั้นจึงสร้างให้เพียงพออยู่อาศัยได้ แต่ไม่ได้สร้างเผื่อแบบสมัยก่อน มันจึงดูเปราะบางกว่า แล้วแกก็หัวเราะ



มันจริงมั้ยครับ หรือแกแค่อำผม

เข้าใจได้มัน efficient กว่า ประหยัดกว่า แต่ไม่ได้ออกแบบมารับ 3 4 sigma event

รู้เยอะก็ปลอดภัยเยอะในงบที่คุ้มค่า มันคนละส่วนกับความปลอดภัย
คหสต
ส่วนงานผมที่ทำ
-ปลอดภัย
-งานสำเร็จ
-งบจำกัด
คหสต

วิศวกรรม เขามี safety factor อยู่แล้วไม่ใช่หรอ

เคสนี้ถล่มวันนี้อะเเปลกๆ ตึกทั้ง กทม ถล่มอยู่ตึกเดียว ถ้ามันเเผ่นดินไหวเเรงมากๆ

จนโครงสร้างตึกรับไม่ไหว ยังไงก็ต้องมีหลายตึกที่ทนเเรงสั่นไม่ได้

เเต่กลายเป็นว่ามีตึกนี้ตึกเดียว มันทะเเมงๆ ว่ามันมีอะไรหรือเปล่า

ผมว่าจริง คอนโดผมเก่าหลัก20ปีขึ้น ไม่เป็นอะไรเลยครับ โชคดีมาก
เพื่อนที่อยู่คอนโดอีกคนส่งรูปของลูกบ้านในคอนโดให้ดูคือ ผนังห้องร้าวตรงระเบียงเห็นรูทะลุเลย
แต่มีข้อเสียคือนิติทำงานช้ามาก(คนดูแลอายุหลัก 60 ขึ้น) ลูกบ้านต้องแจ้งเตือนกันเอง

ตึกร้างสาธรก็เข้าข่ายนี้เปล่า แข็งจริงๆให้ตาย

ส่วนนึงก็ถูกนะครับ วัสดุ สมัยนี้มันเป็นสำเร็จรูป

ดูจากการสร้างบ้าน บ้านเก่าเป็นอิฐก่อ ฉาบด้วยปูนทีล่ะชั้น

สมัยนี้ เป็น คอนกรีตสำเร็จ มันเบากว่า ง่ายกว่า โครงสร้างมันไม่แน่นเท่าไร

ตอบว่าจริงครับ
เมื่อก่อนเค้าออกแบบ เป็น working design มันจะใช้เหล็กเยอะกว่า
ตอนนี้เปลี่ยนเป็น Ultimate design มันทำให้ใช้เหล็กน้อยกว่าครับ แต่เพิ่มด้วยข้อกำหนดแผ่นดินไหวครับ

เพราะหลักวิศวกรรม ไม่ว่าจะเป็นศาสตร์ไหนๆก็คือเรื่อง Efficiency ครับ

วิทยาศาสตร์ทำให้สิ่งของเกิดได้จริง แต่วิศวกรรมทำให้มันคุ้มค่าพอในการทำ

อย่างสมมติเรื่องสร้างบ้าน วิทยาศาสตร์อาจจะทำให้คุณได้บ้านแข็งแรงกันได้ทุกอย่าง แต่คุณต้องจ่าย 100 ล้าน
วิศวกรรมจะลดส่วนเกินที่ไม่จำเป็นออก กันได้ 8/10 แต่คุณจ่ายแค่ 10 ล้าน มันคือประมาณนี้

บ้านสมัยก่อนก็เช่นกัน เขาออกแบบมาให้ทนอยู่ได้เป็น 20-30 ปี (ไม่นับเรื่องพื้นทรุดนะ อันนี้ศาสตร์พื้นทรุดมันมาตอนหลัง) แผ่นดินไหวผมมองว่าเขาคงเห็นเคสในญปที่แผ่นดินไหวแรงๆในโกเบอะไรพวกนี้แล้วคนตายเป็นร้อยเป็นพัน (หรือหมื่นจำไม่ได้ละ) เขาก็เลยมีเผื่อไว้

แต่ก็อย่างที่วิศวกรหลายๆคนพูด (แม้แต่อาจารย์ชัชฯที่เป็นอาจารย์สอนวิศวะโยธา) คือบ้านเรามันเจอแผ่นดินไหวครั้งสุดท้ายเมื่อไหร่อะ
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_earthquakes_in_Thailand
คือครั้งนี้มันแรงสุดละมั้ง แรงเฉียดๆครั้งนี้ก็ปี 2532 นู่น หรือถ้าจะเอาแรงกว่าก็นู่นอะจะ 200 ปีแล้วมั้ง
เรื่องการสร้างเพื่อรองรับแผ่นดินไหวก็บังคับในแบบแปลนตั้งแต่ปี 50 แล้ว

ปัญหาของบ้านเราจริงๆคือไม่ใช่เรื่องที่ว่า "ออกแบบเผื่อไว้รึเปล่า" แต่เป็น "สร้างแม่งได้สเปคจริงๆรึเปล่า"
คือแม่งอุบอิ๊บกินกันลดสเปคอะไรพวกนี้ประจำ คอนโดใหม่ๆบ้านใหม่ๆงี้ทำไมอาชีพคนตรวจบ้านมันถึงงอกเงย (เพื่อนผมโยธาบางคนเลิกเป็นวิศวะคุมงานตามไซต์แล้ว ไปรับงานตรวจบ้านแม่งรวยกว่าเยอะ)
ก็เพราะแม่งชุ่ยไง ทั้งช่างทั้งผู้รับเหมา จะแดกอย่างเดียว บางโครงการคุมเข้มจัดๆมันก็ได้คุณภาพ แต่ไอหลายโครงการก็อย่างที่เห็น บางทีแม่งผ่านไปไม่กี่ปีพื้นยังทรุดเลย แผ่นดินไหวถามจริงแม่งไม่ถล่มมาตายก็บุญแล้ว

วันนี้ก็นั่ง งง อยู่ว่าทำไมตึกที่ทำงานแม่ง 70 กว่าปีละ แทบไม่มีอะไร crack เด่นๆ พังๆ จากเคสวันนี้เลย

ชะล่าใจระดับกลับมาคอนโดแบบชิวๆ พอถึงคอนโดเท่านั้นล่ะ พอเปิดห้องดูเท่านั้นล่ะ อย่างช็อคเลยตอนแรก

ถูก แต่ไม่หมด

ตึกสมัยก่อน แข็งแรงตามที่มันถูกออกแบบ เผื่อด้วยความ“ไม่แน่นอน” ของทฤษฎีและเทคนิคก่อสร้าง
ซึ่งถ้าถามว่าเยอะมั้ย ก็ประมาณ 2-3 เท่า แต่บางเคส เช่น แผ่นดินไหว การสั่นพ้อง diagonal load ไม่มีการออกแบบ
ใช้ไอ 2-3 เท่านั่นแหละรับ

สมัยนี้ load case ถ้าเจ้าของอยากได้แข็งแรงๆ เคยทำสูงสุดน่าจะเป็น 1000 load cases
แต่ลดส่วนเผื่อลงเหลือประมาณ 30-50% เพราะความไม่แน่นอนมันมีน้อยมากๆ แล้วสมัยนี้

ถ้านึกไม่ออกไปดูเสาดอนเมืองโทลเวย์ เทียบกับบูรพาวิถี
ถนน 6 เลนเหมือนกัน แต่บูรพาทำได้บางเฉียบๆ เลย
คือมันก้าวหน้าในทุกด้าน ทั้งเทคนิคออกแบบ เทคโนก่อสร้าง วัสดุศาสตร์ อุตสาหกรรมการผลิต

ผมว่าแผ่นดินไหวหนัก ๆ ไม่น่าจะถูกคำนวณไว้แหละ แต่ก็จริงบ้านสมัยใหม่ผนังบางเพราะไม่จำเป็นต้องใช้ผนังปูนหนา ๆ มันก็อยู่ได้

สรุป อันไหนใช้เหล็กเยอะกว่าครับ

มันใส่สเปคกันแผ่นดินไหวไว้ไหมเถอะ