10 ดาวที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้าในยามค่ำคืน
10 ดาวที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้าในยามค่ำคืน (ถ้าไม่นับดาวในระบบสุริยะ)
1. ดาวซิริอุส (Sirius)
ยามค่ำคืน เมื่อเราแหงนมองฟากฟ้า นอกจากดวงจันทร์แล้ว ยังมีดวงดาวต่างๆอีกมากมาย มีทั้งดาวเคราะห์และดาวฤกษ์ ทั้งหมดที่มองเห็นนี้ ดาวศุกร์นับเป็นดาวเคราะห์ที่สว่างที่สุด และดาวโจรคือดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดที่มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า ดาวซิริอุสหรือดาวโจรดวงใหญ่ มีมวลประมาณ 2 เท่าของดวงอาทิตย์ และมีค่าความสว่างสัมบูรณ์ เท่ากับ 1.42 หรือคิดเป็น 25 เท่าของความสว่างของดวงอาทิตย์ แต่มีขนาดใหญ่กว่าดวงอาทิตย์ถึง 1.7 เท่า และอยู่ห่างจากโลกเพียง 8.6 ปีแสง
ดาวโจรเป็น 1 ใน 3 ดวงของสามเหลี่ยมฤดูหนาว (อีกสองดวงคือ ดาวโปรซิออน และ ดาวบีเทลจุส) มันจึงโผล่ให้เห็นชัดในหน้าหนาว ซึ่งเวลากลางวันสั้นกลางคืนยาว ฟ้ามืดเร็ว เหตุที่คาดว่าเป็นทีมาของชื่อ “ดาวโจร” ก็เพราะสมัยก่อนช่วงนี้เป็นช่วงหลังเกี่ยวข้าวขาย ชาวบ้านนอนหลับไวจากความเหนื่อย พวกโจรจะคอยมองดาวนี้ เมื่อปรากฏขึ้นบนฟ้าในคืนเดือนมืด ก็เป็นสัญลักษณ์ให้ลงมือ
ซิริอุสเป็นดาวฤกษ์ของซีกโลกใต้ แต่ดาวฤกษ์สว่างสามารถมองเห็นได้แม้ในเมืองทางเหนือเช่นโนริลสค์และเมอร์มันสค์ ผู้สังเกตการณ์จากรัสเซียตอนกลางสามารถเห็นซิเรียสในฤดูหนาวหรือในฤดูใบไม้ร่วงในตอนเช้า
2. ดาวคาโนปัส หรือ ดาวคาโนปุส (Canopus)
เป็นดาวฤกษ์สีน้ำเงินขาว มีความสว่างปรากฏอันดับ 2 ของท้องฟ้า มีความสว่างปรากฏเท่ากับ -0.72 เป็น ดาวฤกษ์ยักษ์ ที่อยู่ห่างจากโลกประมาณ 313 ปีแสง
ดาวดวงที่สองในความสว่างนั้นเป็นแสงอีกดวงหนึ่งของซีกโลกใต้ ดาวดวงนี้สว่างและใหญ่กว่าซิเรียสมาก แต่อยู่ห่างจากระบบสุริยะสามร้อยปีแสง จากดินแดนของรัสเซีย Canopus ไม่สามารถมองเห็นได้ตลอดปี สถานที่ที่ดีที่สุดในซีกโลกเหนือที่จะสังเกตเห็นได้คืออียิปต์, กรีซ, อินเดีย, รัฐทางใต้ของสหรัฐอเมริกาและเม็กซิโก ประเทศเดียวจากสหภาพโซเวียตในอดีตที่คุณสามารถมองเห็น Canopus คือเติร์กเมนิสถานซึ่งดาวนี้สามารถมองเห็นได้เหนือขอบฟ้า
3. ดาวอัลฟา เซนทอรี (Alpha Centauri)
บางทีจะรู้จักกันในนามของดาว Rigil Kent เป็นดาวที่มีความสว่างที่สุดเป็นอันดับ 3 บนท้องฟ้าในยามค่ำคืน ประกอบขึ้นด้วยดาวฤกษ์กว่าสามดวงที่ยึดกันด้วยแรงโน้มถ่วงอย่างหลวมๆ เรียกว่า Alpha Centauri A, Alpha Centauri B, และ Alpha Centauri C ดาวดวงที่ใหญ่ที่สุดคือ Alpha Centauri A และมีลักษณะใกล้เคียงกับดวงอาทิตย์ของเรา เป็นดาวหลักในระบบดาวคู่ที่มีดาวฤกษ์อีกดวงโคจรอยู่ คือดาว Alpha Centauri B ที่มีขนาดเล็กกว่าเล็กน้อยคิดเป็นมวล 90% ของดวงอาทิตย์
เมื่อรวมดาวทั้งสามดวงเข้าไว้ด้วยกันแล้ว เราเรียกระบบดาวฤกษ์นี้รวมๆ ว่า "Alpha Centauri" ซึ่งนับเป็นระบบดาวฤกษ์เพื่อนบ้านที่อยู่ใกล้เคียงกับระบบสุริยะมากที่สุด ด้วยระยะทางที่ห่างออกไปเพียง 4.37 ปีแสง ด้วยเหตุนี้ดาว Alpha Centauri จึงเป็นเป้าหมาย และหลักกิโลที่สำคัญของมนุษยชาติในการเดินทางสู่ห้วงอวกาศของเรา และเป็นเป้าหมายของโครงการ Breakthrough Starshot ที่จะส่งยานอวกาศไปเยื่อนระบบดาวฤกษ์นอกระบบสุริยะเป็นที่แรกของเรา สถานที่ที่น่าไปชมดาวดวงนี้มากที่สุดคือออสเตรเลียและนิวซีแลนด์
4. ดาวอาร์คตุรุส (Arcturus)
ดาวอาร์คตุรุส หรือ ดาวดวงแก้ว (Arcturus) คือดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในกลุ่มดาวคนเลี้ยงสัตว์ (Bootes) ถือเป็นดาวสว่างที่สุดลำดับที่ 3 บนท้องฟ้ายามราตรี รองจากดาวซิริอุส และ ดาวคาโนปุส ดาวอาร์คตุรุสอยู่ห่างจากโลกประมาณ 36.7 ปีแสง มีขนาดของรัศมีที่มากกว่าดวงอาทิตย์ประมาณ 25.7 เท่า มีความสว่างของแสงมากกว่าดวงอาทิตย์ถึง 210 เท่า
ดาวอาร์คตุรุสเป็นดาวที่มีสเปคตรัมแสง K0 III เป็นดาวยักษ์สีส้ม มีความสว่างสัมบูรณ์ -0.30 แมกนิจูด อาร์คตุรุสเริ่มใช้ไฮโดรเจนที่แก่นใจกลางดวงหมดและกำลังใช้พลังงานจากไฮโดรเจนที่อยู่รอบๆแก่นใจกลางอยู่ ทำให้ดาวดวงนี้จะขยายตัวใหญ่ขึ้นตามวัฎจักรชีวิตของมัน
เป็นหนึ่งในไม่กี่ดาวในซีกโลกเหนือที่สามารถส่องสว่างด้วยดวงดาวทางใต้ อยู่ห่างจากระบบสุริยะถึงสี่สิบปีแสง ในรัสเซียอาร์คตูรัสสามารถพบเห็นได้ตลอดทั้งปี แต่ก็สามารถมองเห็นได้ในซีกโลกใต้
5. ดาวเวกา (Vega)
ดาวเวกา เป็นดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในกลุ่มดาวพิณ ดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดเป็นอันดับห้าในท้องฟ้าราตรี และดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดเป็นอันดับสองในซีกฟ้าเหนือ รองจากดาวอาร์คตุรุส ดาวเวกาอยู่ค่อนข้างใกล้โลก ระยะห่างจากโลก 25 ปีแสง และดาวเวกา กับดาวอาร์คตุรุสและดาวซิริอุส เป็นหนึ่งในกลุ่มดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในย่านดวงอาทิตย์
6. ดาวคาเพลล่า(Capella)
ดาวคาเพลลา เป็นดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดในกลุ่มดาวสารถี และเป็นดาวที่สว่างที่สุดลำดับที่ 11 บนท้องฟ้า อยู่ห่างจากโลก45 ปีแสง สว่างกว่าดวงอาทิตย์ 150 เท่า เมื่อมองด้วยตาเปล่าเราอาจเห็นเป็นดาวดวงเดียว แต่ที่แท้แล้วเป็นดาวคู่สีเหลืองขนาดใหญ่สองดวงที่อยู่ใกล้กันมาก และมีดาวคู่อีกคู่หนึ่งจางๆ อยู่ใกล้ๆ ด้วย
ดาวคาเพลลาเป็นที่รู้จักในหมู่ชนต่างๆ ทั่วโลกด้วยชื่อที่แตกต่างกันออกไปดังนี้
อาระบิก: al-'Ayyuq العيوق (Alhajoth) (หมายถึง "แพะ")
ฮินดู: พราหมณ์ฤทัย ("หัวใจแห่งพราหมณ์")
เปอร์เซีย: Bozbān بزبان ("คนเลี้ยงแกะ"), Negahbān نگهبان ("ผู้เฝ้ารักษา")
อินคา: Colca
ละติน: Amalthea, Hircus ("แพะ")
ฮาวาย: Hokulei ("พวงดารา")
จีน: Wǔjū'èr 五车二 หวู่จือเอ้อ ("ดาวดวงที่สองของสารถีทั้งห้า")
7. ดาวไรเจล(Rigel)
ไรเจล เป็นดาวยักษ์น้ำเงิน มองเห็นบนฟ้ากลางคืนแม้เห็นเป็นดวงเล็กๆเพราะมันอยู่ไกลถึง 773 ปีแสงจากโลก แต่ความจริงไรเจลมีขนาดใหญ่กว่าที่เห็นมาก
จากระยะไกลขนาดนั้น ไรเจลยังสว่างเป็นอันดับ 7 บนฟ้ากลางคืน กล่าวคือมีค่าความส่องสว่างปรากฏที่ แมกนิจูด 0.18
แต่หากเข้าไปใกล้ จะพบความใหญ่ของไรเจล มันมีขนาดความกว้างกว่าดวงอาทิตย์ของเราราว 70 เท่า แต่น้ำหนักค่อนข้างน้อยเมื่อเทียบกับขนาดตัว คือมีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ของเรา 17-18 เท่าแค่นั้นเอง ส่วนเรื่องความสว่างนั้น ไรเจลสว่างกว่าดวงอาทิตย์ของเราถึง 40,000 เท่า เนื่องจากอุณหภูมิที่ผิวดาวนั้นร้อนกว่าดวงอาทิตย์มาก
เมื่อถึงหน้าหนาวก็จงอย่าพลาดที่จะได้มีโอกาสสังเกตความสวยงามของท้องฟ้ายามค่ำคืน หากบางทีจะเห็นความจริงว่าดาวดวงจิ๋วที่เราเห็นความจริงนั้นไม่ใช่อย่างที่เห็น มนุษย์เรา โลกเราต่างหากที่เล็กเหมือนฝุ่นละอองในจักรวาลอันกว้างใหญ่
8. โปรซิออน(Procyon)
ดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดเป็นอันดับที่ 8 ในท้องฟ้ากลางคืน เป็นสมาชิกซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสามเหลี่ยมฤดูหนาว เป็นดาวสว่างสีแดงในกลุ่มดาวนายพราน เป็นกลุ่มดาวที่เหมาะสมกับการเริ่มต้นหัดดูดาวมากที่สุด เนื่องจากประกอบด้วยดาวสว่าง ที่มีรูปแบบการเรียงตัว (pattern) ที่โดดเด่นจำง่าย และขึ้นตอนหัวค่ำของฤดูหนาว ซึ่งมักมีสภาพอากาศดี ท้องฟ้าใส ไม่มีเมฆปกคลุม
ดาวโพรซีออนเป็นดาวที่ไม่ได้มีความสว่างมาก แต่เนื่องจากอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ไปเพียงแค่ 11.5 ปีแสงจึงทำให้ดาวโพรซีออนมีความสว่างปรากฏจากโลกค่อนข้างมาก เช่นเดียวกับดาวซีริอุส
9. อะเคอร์นาร์(Acherna)
ดาวอะเคอร์นาร์ หรือ ดาวแอลฟาแม่น้ำ เป็นดาวสว่างที่รู้จักกันดีในซีกฟ้าใต้ มีอันดับความสว่าง 0.5 เป็นดาวสว่างเป็นอันดับ 9 บนท้องฟ้า อยู่ห่างจากโลก 145 ปีแสง เป็นดาวฤกษ์ชนิดบี มีมวลมากกว่าดวงอาทิตย์ 6 เท่า เมื่อเร็ว ๆ นี้นักดาราศาสตร์พบว่า ดาวอะเคอร์นาร์มีความพิเศษเหนือกว่าดาวดวงใด นั่นคือเป็นดาวที่แป้นที่สุดในท้องฟ้า จากการวัดรูปร่างด้วยเครื่องมือทางดาราศาสตร์พบว่าความยาวตามแนวเส้นศูนย์สูตรของดาว ยาวกว่าความยาวตามแนวขั้วราว 50% ซึงเป็นผลจากการที่ดาวอะเคอร์นาร์หมุนรอบตัวเองเร็วมาก
10. บีเทลจุส (Betelgeuse)
บีเทลจุสหรือ “อัลฟา โอไรออนิส” เป็นดาวฤกษ์ชนิดดาวยักษ์ใหญ่แดง (Red Supergiant) ในกลุ่มดาวนายพรานหรือโอไรออน ตั้งอยู่ห่างจากโลกราว 640 ปีแสง โดยปรากฏเป็นจุดสว่างบนบ่าซ้ายของนายพราน รายงานวิจัยเมื่อปีที่แล้วคาดว่าบีเทลจุสจะสิ้นอายุขัยและเกิดการระเบิดซูเปอร์โนวาภายใน 100,000 ปีข้างหน้านี้
(รูป 25 ดาวฤกษ์ที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้า ตอนกลางคืน ถ่ายโดยช่างภาพคนไทยที่มีชื่อว่าคุณ Tragoolchitr Jittasaiyapan ครับ )
มาดูดาวกันครับ
.
Credit.
https://pantip.com/topic/39290700
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_brightest_stars
IG :
https://www.instagram.com/t._jittasaiyapan ( IG คุณ Tragoolchitr Jittasaiyapan )