รัฐ ที่ไม่สามารถบริหารการปกครองได้อย่างมีประสิทธิภาพ รัฐบาลและกลไกรัฐขาดความมั่นคงและประสิทธิภาพ จนไม่สามารถบริหารประเทศและแก้ปัญหาต่าง ๆ ให้ประสบผลสำเร็จได้
ท่านว่าจะเป็น failed stateมั้ย
ถ้าเป็นจะแก้ไขได้อย่างไรครับ

ลองฟังครับ

เอาตรงๆรัฐไทยเอง ก็เกือบๆจะเป็น failed state แล้วนะ เราเป็นประเทศที่หลายๆอย่างนั้น โดนแบกและขับเคลื่อนโดยเอกชนมากกว่ารัฐด้วยซ้ำครับ ซึ่งเป็นมานานแล้ว มาตราการณ์รัฐของเราตั้งแต่สมัยก่อนมันไม่ค่อยเอื้อให้แข่งกับใครในเวทีโลกเท่าไหร่ ประเทศเรามาถึงวันนี้ได้บอกเลยว่าเอกชนแบก เช่นต่อให้เราเกลียด CP ขนาดไหน เราก็ปฏิเสธไม่ได้ว่านี่คือหนึงในกลไกใหญ่ในการขับเคลื่อนประเทศเหมือนกัน

คือรัฐเราเปิดกว้างให้ต่างชาติมาลงทุนในเรา แต่ไม่ค่อยสนับสนุนภาพใหญ่ให้เราไปแข่งกับต่างชาติ หลายๆคนที่ประสบความสำเร็จคือลุยกันเองมากกว่ามีรัฐหนุนตั้งเยอะ

ตัวอย่างง่ายๆเลยคือการคมนาคม ระบบรางเราก็กาก ระบบขนส่งมวลชนเราก็กาก แต่ถามว่าแล้วทำไมต่างชาติมาไทยแล้วยังเดินทางง่าย ? เพราะรถตู้ที่เอกชนคิดขึ้น เพราะแทกซี่เหมาข้ามจังหวัด เพราะมอไซค์รับจ้าง ฯลฯ คือเนี่ยครับ ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดเลยว่ารัฐแม่งไม่ได้ช่วยอะไรเราเท่าไหร่ เราน่ะ ช่วยตัวเองกันทั้งนั้น

เอาตรงๆรัฐไทยเอง ก็เกือบๆจะเป็น failed state แล้วนะ เราเป็นประเทศที่หลายๆอย่างนั้น โดนแบกและขับเคลื่อนโดยเอกชนมากกว่ารัฐด้วยซ้ำครับ ซึ่งเป็นมานานแล้ว มาตราการณ์รัฐของเราตั้งแต่สมัยก่อนมันไม่ค่อยเอื้อให้แข่งกับใครในเวทีโลกเท่าไหร่ ประเทศเรามาถึงวันนี้ได้บอกเลยว่าเอกชนแบก เช่นต่อให้เราเกลียด CP ขนาดไหน เราก็ปฏิเสธไม่ได้ว่านี่คือหนึงในกลไกใหญ่ในการขับเคลื่อนประเทศเหมือนกัน

คือรัฐเราเปิดกว้างให้ต่างชาติมาลงทุนในเรา แต่ไม่ค่อยสนับสนุนภาพใหญ่ให้เราไปแข่งกับต่างชาติ หลายๆคนที่ประสบความสำเร็จคือลุยกันเองมากกว่ามีรัฐหนุนตั้งเยอะ

ตัวอย่างง่ายๆเลยคือการคมนาคม ระบบรางเราก็กาก ระบบขนส่งมวลชนเราก็กาก แต่ถามว่าแล้วทำไมต่างชาติมาไทยแล้วยังเดินทางง่าย ? เพราะรถตู้ที่เอกชนคิดขึ้น เพราะแทกซี่เหมาข้ามจังหวัด เพราะมอไซค์รับจ้าง ฯลฯ คือเนี่ยครับ ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุดเลยว่ารัฐแม่งไม่ได้ช่วยอะไรเราเท่าไหร่ เราน่ะ ช่วยตัวเองกันทั้งนั้น

นั่นสิ ไม่มีการพัฒนานวัตกรรมอะไรเลย อยากได้อะไรใหม่ๆต้องรอเจ้าสัวร์ ซึ่งเจ้าสัวร์วันๆก็หากันแต่คอนเนคชั่น

ยังไม่เป็นครับตามนิยามแบบดั้งเดิมเลย

Failed state ความหมายคือ รัฐไม่สามารถบังคับใช้กฎหมายหรือความรุนแรงในอาณาบริเวณใดบริเวณหนึ่งได้ ไม่สามารถเก็บภาษีได้และไม่มีความชอบธรรมแล้ว มักจะเกิดขึ้นในดินแดนที่มี "สงครามกลางเมือง" เพราะสงครามกลางเมืองมีกองกำลังขึ้นมาเองแล้วสู้กับรัฐใช่ไหม ซึ่งรัฐเองก็เข้าไปบังคับใช้กฎตัวเองไม่ได้ง่าย ๆ ตัวอย่างก็ในประเทศโซมาเลียยุค 1990 หรือในศรีลังกาเมื่อสิบกว่าปีก่อน ฯลฯ อันนี้ละเข้าข่ายรัฐล้มเหลวละ เมียนมาร์ช่วงก่อนก็เป็นไปได้

ตัวอย่างอื่น ๆ อาจเป็นเช่น คองโก ซูดาน ลิเบีย ซีเรีย ฯลฯ (แน่นอนคอนเซปต์ failed state ก็มีคำวิพากษ์วิจารณ์)

ถ้าตามนี้ ไทย ยังไม่เข้าเกณฑ์แน่นอนครับ เพราะถ้าเข้าเกณฑ์เมื่อไร คุณไม่ได้มีชีวิตแบบนี้หรอก ต้องหนีไปเมืองนอกกันละครับ กิจการเล็กหรือใหญ่ไปหมด ปรากฏพวกมาเฟัียมีกองกำลังมาครองดินแดน นั่นละเข้าเกณฑ์รัฐล้มเหลวละ

ถามว่า ไทยไปสู่รัฐล้มเหลวได้ไหม ผมว่ามีตัวชี้วัดที่ชัดเจนบางอย่างว่าแค่เริ่มต้น เอาง่าย ๆ เช่น สมมุติแคมเปญไม่ปิดร้านอาหารเกิดขึ้นจริง นั่นแปลว่ากลไกรัฐขาดอำนาจบังคับใช้ละในขั้นต้น แต่นั่นไม่ได้แปลว่าเราจะเข้าข่ายเกณฑ์รัฐล้มเหลวครับ อันนั้นยังอีกยาวไกล

ลองดูชาร์ตที่เขารวมมาครับ

ทีนี้ผมชวนคิดต่อ (กึ่ง ๆ ฟันธง) เลยว่า จะเป็นแบบนี้ครับ

๑. เวลาเกิดวิกฤติจากภายนอกมักจะตามมาด้วยเงื่อนไขดังนี้

๑.๑ ถ้ากลไกรัฐจัดการได้ไม่เป็นไร อยู่ต่อพร้อมด้วยสเถียรภาพ

๑.๒ ถ้ากลไกรัฐไม่สามารถจัดการได้และล้มเหลว จะนำไปสู่ การแตกแยกกันของชนชั้นนำทางการเมืองและเศรษฐกิจ รวมถึงสร้างกระแสไม่พอใจต่อประชาชน

ถ้าเป็นข้อ ๑.๒ นี้นี่ละ จะเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ใหญ่และน่าตกใจมาก แต่ไม่รู้ว่าจะเปลี่ยนแบบไหนเหมือนกัน แต่การเปลี่ยนแปลงต่อต้านจะเป็นลักษณะออร์แกนิคเลย เกิดเองผสมกับการจัดตั้งโดยชนชั้นนำที่แตกออกมา

อันนี้ตามตำราดั้งเดิมเลย ลองไป google ดูได้ "Theda Skocpol"

ตอนนี้ผมอยากให้มันไปถึงข้อ 1.2 ไวๆชิหัย ให้มันพังไปเถอะ