ตำนานไอยคุปต์ตอนที่ 13 กำเนิดเครื่องรางไอยคุปต์
มาถึงตอนที่ 13 กันล่ะครับ หลังจากหายไปหลายวันเพราะมือพัง
ชาวไอยคุปต์มีความเชื่อเกี่ยวพันกับศาสนาและไสยศาสตร์มานาน นับตั้งแต่ยุคก่อนคริสต์กาล นอกจากเรื่องราวเกี่ยวกับเทพเจ้า พีระมิด การทำมัมมีตามความเชื่อในเรื่องชีวิตหลังความตายแล้ว สัญลักษณ์และเครื่องรางที่มีรูปร่างแปลกแตกต่างกันก็เป็นหลักฐานสำคัญที่ยืนยันเกี่ยวกับเหตุผลข้างต้นได้เป็นอย่างดี เครื่องหมายสัญลักษณ์ และเครื่องรางที่สำคัญมีดังต่อไปนี้
อีจิส
อีจิส คือเครื่องรางที่มีลักษณะเป็นรูปโล่ขนาดเล็ก รูปครึ่งวงกลมทำด้วยทองคำ ด้านบนมีรูปสัญลักษณ์เทพเจ้า ประดับด้วยงูเห่าแผ่พังพาน และเหยี่ยวคู่หนึ่งประกบด้านซ้ายและขวามือ อีจิสเป็นเครื่องรางที่เชื่อว่าช่วยปกป้องคุ้มครองให้รอดพ้นจากวิญญาณชั่ว ร้ายต่าง ๆ
อังค์
อังค์คือเครื่องรางที่เก่าแก่ที่สุดของชาวไอยคุปต์ ภาษาอักษรภาพของคำว่าอังค์หมายถึงชีวิต การดำรงชีวิต และชีวิตอมตะ ไม่เพียงแต่ในโลกปัจจุบันเท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงโลกแห่งวิญญาณ โลกแห่งชีวิตหลังความตายด้วย สัญลักษณ์ของอังค์ได้รวมเอาเครื่องหมายของมนุษย์ทั้งชายและหญิงเข้าด้วย กัน รูปห่วงหรือวงแหวนคล้ายกลีบดอกไม้แทนอวัยวะสืบพันธู์ของเพศหญิง ส่วนที่เหลือแทนอวัยวะสืบพันธุ์ของเพศชาย นอกจากนั้นสัญลักษณ์ของอังค์ ยังแปลความหมายในลักษณะให้ความอุดมสมบูรณ์ว่าเป็นรูปเขื่อนกั้นน้ำขวางกั้น แม่น้ำไนล์ ซึ่งมีรูปร่างเป็นรูปทะเลสาบ แหล่งน้ำที่ให้ชีวิตแก่ชาวไอยคุปต์ รูปห่วงของเครื่องหมายอังค์หมายถึงทะเลสาบ ส่วนที่เป็นเส้นตรงยาวลงมาหมายถึงแม่น้ำไนล์ เส้นที่ขวางกั้น หมายถึง เขื่อนที่กั้นแม่น้ำไนล์
ไม้เท้าด้ามงอ
ไม้เท้าด้ามงอดังที่ปรากฎในภาพมิใช่ไม้เท้าสำหรับเทพเจ้า หรือฟาโรห์เท่านั้น บรรดาขุนนางหรือข้าราชบริพารชั้นสูงก็นิยมใช้ เดิมทีพวกที่เริ่มใช้คือพวกเลี้ยงแกะใช้ต้อนฝูงแกะ ซึ่งเป็นรูปไม้เท้ายาว ต่อมาได้ตัดทอนให้สั้นลง และในที่สุดนิยมใช้กับเทพเจ้าหรือฟาโรห์ ในภาพเขียนหรือ
ภาพแกะสลักมัก จะเห็นภาพเทพเจ้าหรือฟาโรห์ในแต่ละยุคทรงถือธารพระกรด้ามงอ ซึ่งหมายถึง "ปกครอง ควบคุม มีอิทธิพลสูง"
เจ๊ด
เจ๊ดเป็นเครื่องรางสัญลักษณ์ของเทพเจ้าโอซิริส มีลักษณะเป็นรูปกระดูกสันหลัง ตามความหมายที่ปรากฎในภาษาอักษรภาพโบราณ หมายถึง "ความมั่นคงแข็งแกร่ง" ขนาดของเจ๊ดที่ทำขึ้นแตกต่างกันไปตามยุคสมัยของฟาโรห์แต่ละพระองค์ที่ปกครอง อาณาจักรไอยคุปต์ว่ามีความมั่นคงเพียงใด นอกจากนี้ยังเป็นสัญลักษณ์แทนการฟื้นคืนชีพของเทพเจ้าโอซิริสในยุคใหม่และ เป็นเครื่องหมายแห่งชัยชนะเทพเจ้าเซ็ต เนื่องจากความแข็งแรงของเจ๊ดเกี่ยวพันกับเทพเจ้าโอซิริส ดังนั้นในช่วงที่มีพิธีกรรมที่เกี่ยวกับคนตาย ชาวไอยคุปต์จึงนิยมนำเจ๊ดมาเป็นเครื่องรางใส่ในโรงศพหรือหลุมฝังศพด้วย โดยเชื่อว่าเพื่อให้ชีวิตใหม่ของคนตายได้มีชีวิตอมตะและมีความมั่นคง
ไม้นวดข้าวหรือแส้
ไม้นวดข้าวหรือแส้ ประกอบด้วยไม้ถือที่มีปลายติดด้วยเชือกร้อยลูกปัดสามเส้น เดิมทีใช้เป็นไม้ปัดฝุ่นและสิ่งสกปรก และไม้สำหรับเฆี่ยนตีของคนเลี้ยง แกะ ต่อมาถือเป็นของศักดิ์สิทธิ์ของสูง เทพเจ้าที่ทรงถือแส้หรือไม้นวดข้าวนี้คือเทพเจ้าโอซิริส และเทพเจ้านัน รวมทั้งฟาโรห์หลายพระองค์ซึ่งถือกันว่าเป็นสัญลักษณ์แห่งอำนาจอันยิ่ง ใหญ่
ดอกบัว
ดอกบัวจัดว่าเป็นดอกไม้ศักดิ์สิทธิ์สำหรับสุริยเทพหลายพระองค์ กล่าวกันว่าในช่วงรุ่งอรุณของวันใหม่ เชื่อกันว่ายามรุ่งอรุณมันจะหันกลีบดอก ไปทางด้านบูรพาทิศ ราวกับว่าเป็นการบูชาพระอาทิตย์ที่กำลังโผล่พ้นขอบฟ้า จัดเป็นพืชตระกูลหนึ่งทางตอนใต้ของอาณาจักรไอยคุปต์ ชาวไอยคุปต์มักจะนำลวดลายของดอกบัวมาประดับตกแต่งทั้งทางศิลปะและทาง สถาปัตยกรรม ภาพเขียนตามผนังกำแพงหลายแห่งจะพบว่ามีภาพดอกบัวปรากฎอยู่เสมอ
เมซ
เมซ หมายถึง คทาลูกตุ้ม มีรูปแบบคล้ายกับอาวุธโบราณของชาวไอยคุปต์ เป็นสัญลักษณ์แทนพระเนตรที่ดุร้ายน่าสะพรึงกลัวของเทพเจ้าฮอรัส ภาพเขียนหรือภาพแกะสลักตามวิหารหรือตามเทวาลัยทั่วไปได้แสดงไว้ให้เห็นว่ามี ฟาโรห์หลายยุคทรงถือเมซกำลังขับไล่ศัตรู นอกจากนั้น
ยังเชื่อว่าเมซมี อำนาจศักดิ์สิทธิ์ของฟาโรห์ในอดีตแฝงอยู่ด้วย
เน็คคีเบ็ต
ที่จริงคำว่า "เน็คคีเบ็ต" เป็นพระนามของเทวีแห่งอาณาจักรไอยคุปต์บน แต่ในที่นี้หมายถึงรูปสัญลักษณ์ที่มีรูปร่างเป็นหัวนกแร้ง ซึ่งประดับ อยู่ข้างงูเห่าบนมงกุฎของฟาโรห์ เป็นสัญลักษณ์ที่แสดงถึงการรวมดินแดนทั้งสองเข้าด้วยกัน
ปาปิรุส
ต้นปาปิรุสเป็นสัญลักษณ์แทนจักรวาลที่เกิดจากอำนาจของเทพเจ้านัน เป็นพืชตระกูลหนึ่งในอาณาจักรไอยคุปต์ต่ำ เจริญเติบโตขึ้นมาจากเนินดิน ในยุคดึกดำบรรพ์ หรือยุคแรกเริ่มของโลก ธารพระกรที่ทำจากต้นอ้อปาปิรุสมีความสัมพันธ์กับเทวีฮาเธอร์ และเทวีบาสต์ ดังจะเห็นได้จากภาพวาดและภาพเขียนแกะสลักตามผนังกำแพงวิหารซึ่งปรากฎเทวีทั้งสองถืออยู่ด้วย ชื่อดอกปาปิรุสหมายถึงชัยชนะหรือความสนุกสนานรื่นเริง
แหวน
แหวนเป็นสัญลักษณ์แทนความเป็นอมตะ เชื่อกันว่าผู้ที่สวมแหวน แหวนจะช่วยป้องกันโรคภัยไข้เจ็บ แหวนเป็นเครื่องรางเพื่อช่วยให้มีสุขภาพดี นอกจากนั้นยังเป็นสัญลักษณ์แทนปีมหามงคล และราชสำนักอันศักดิ์สิทธิ์ของเทพเจ้าโอซิริส
ซา
ซาคือเครื่องรางที่ป้องกันสิ่งชั่งร้ายหรือภูตผีปีศาจโดยเฉพาะใช้กับเด็ก ทารกแรกเกิด
สแครับ
แมลงปีกแข็งสแครับ คือเครื่องรางศักดิ์สิทธิ์ของสุริยเทพ โดยทั่วไปแล้วเครื่องรางรูปแมลงสแครับ จะพบว่าใต้ฐานเรียบและมีคาถาจารึก ไว้ เป็นเครื่องรางที่ถือว่าใช้ป้องกันสิ่งชั่วร้ายต่าง ๆ นอกจากนั้นยังนิยมวางไว้ในหลุมฝังศพคนตาย ซึ่งเป็นสัญลักษณ์การเกิดใหม่ในชีวิตหลังความตาย
เซ็คเฮ็ม
เซ็คเฮ็ม คือ ไม้เท้าที่ทรงอำนาจ คำว่าเซ็คเฮ็มหมายถึงอำนาจสูงสุด เซ็มเฮ็มยังเป็นสัญลักษณ์แทนดวงดาวต่าง ๆ บนท้องฟ้า ในภาพเขียนหรือภาพแกะสลักจะเห็นว่าเทพเจ้าที่ทรงถือเซ็ค เฮ็มคือเทพเจ้าโอซิริส และเทพเจ้าอะนูบิส
ซีสทรัม
ซีสทรัม คือ เครื่องดนตรีพื้นเมืองของชาวไอยคุปต์โบราณ ใช้มือเขย่าประกอบด้วยห่วงร้อยโลหะ แต่ละห่วงร้อยโลหะแผ่นบาง ๆ จำนวน 4 แผ่น หรือ 3 แผ่น เมื่อใช้มือเขย่าจะมีเสียงดัง ใช้ประกอบจังหวะของเพลงเร็วที่มีจังหวะเร่าร้อน ซีสทรัมสัมพันธ์กับเทวีโอซิส เทวีฮาเทอร์ และเทวีบาสต์ กล่าวกันว่าเสียงเขย่าซีสทรัมขณะสวดมนต์สรรเสริญเทวีดังกล่าว จะช่วยขับไล่อำนาจชั่วร้ายต่าง ๆ ออกไป พลูตาร์คนักปราชญ์ชาวกรีกที่มี ชื่อเสียงได้บันทึกไว้ว่า ส่วนโค้งรูปไข่ของเครื่องดนตรีซีสทรัมเป็นสัญลักษณ์แทนวงโคจรของดวงจันทร์ รอบโลก
เท็ต
เชื่อกันว่าเท็ตคือสายเลือดของเทวีโอซิส ต้นกำเนิดที่แท้จริงยังสับสนและไม่มีใครทราบ แต่มีลักษณะคล้ายเครื่องรางอังค์และน็อตก็คือประดับพระปั้นเหน่งของ เทพเจ้า ตามปกติมักจะประดับคู่กับเจ็ด ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แทนสหภาพ (รวมดินแดนสองอาณาจักร) และยังเป็นสัญลักษณ์
แทนความร่วมมือของเทวีไอซิ สและเทพเจ้าโอซิริส
อัช
อัช เป็นคทาชนิดหนึ่งที่ใช้ในพิธีกรรมบวงสรวงเทวีฮาเทอร์ ประกอบด้วยมงกุฎรูปดอกบัวกับขนนกสองอัน เป็นสัญลักษณ์แทนการค้ำเสาแห่ง สวรรค์ ซึ่งก็หมายถึงความแข็งเกร่งนั้นเอง
ยูเรอัส
ยูเรอัส หมายถึง มงกุฎรูปงูเห่ากำลังชูคอแผ่แม่เบี้ย ประดับอยู่บนมงกุฎตรงพระนลาฎของฟาโรห์มงกุฎประดับยูเรอัสเป็นสัญลักษณ์แสดง ถึงการดำรงตำแหน่งฟาโรห์ที่ถูกต้องตามกฎมณเฑียรบาลและธรรมเนียมประเพณีที่ สืบทอดกันมา ยูเรอัสยังเป็นสัญลักษณ์แทนเทวีวัดเจ็ต
เทวีแห่งอาณาจักร ต่ำ เทพเจ้าเก๊บทรงถวายมงกุฎประดับยูเรอัสแด่ฟาโรห์เพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งการ ดำรงตำแหน่งฟาโรห์ อีทั้งยังถือว่าเป็นมงกุฎศักดิ์สิทธิ์ที่เทพเจ้ารา และเทพเจ้าฮอรัสทรงสวม ตามตำนานหรือนิยายไอยคุปต์ที่มีชื่อเสียงหลายเรื่องได้กล่าวว่างูเห่ามี อำนาจในการพ่นใฟเข้าใส่ศัตรูของผู้สวมใส่มงกุฎเสมอ
ว้าซเซปเตอร์
ว้าซเซปเตอร์ คือ คทาอีกแบบหนึ่ง ซึ่งมีปลายเป็นง่ามและมีท่อนบนสุดเป็นรูปหัวสัตว์ชนิดหนึ่ง อาจเป็นหัวสุนัขจิ้งจอก หัวสุนัข หรืออาจเป็นหัวหงส์ ถือว่าเป็นคทาศักดิ์สิทธิ์ที่เทพเจ้าและฟาโรห์แห่งอาณาจักรไอยคุปต์ทรงใช้ อีกทั้งเป็นสัญลักษณ์แห่งสุขภาพดี ความสงบสุขและความมั่งคั่ง
ดวงตาวัดเจ๊ด หรือ ดวงตาอัดเจ๊ท
ดวงตาวัดเจ๊ด หรือ ดวงตาอัดเจ๊ท หมายถึง พระเนตรด้านซ้ายที่เรียกว่าพระเนตรแห่งดวงจันทร์ของเทพเจ้าฮอรัสที่เจ้าชายควักออกมาขณะสู้กัน ต่อมาเทพเจ้าท็อตทรงใช้เวทมนตร์ใส่ให้ดังเดิม เครื่องรางรูปดวงตาวัตเจ๊ตเป็นที่นิยมของชาวไอยคุปต์มาก เนื่องจากเชื่อว่าผู้สวมใส่จะรอดพ้นจากภูตผีปิศาจและอำนาจชั่วร้ายต่าง ๆ เป็นสัญลักษณ์แห่งพลังแสงสว่างที่แฝงอยู่ในพระวรกายของเทพเจ้าฮอรัส ซึ่งเป็นสุริยเทพอีกพระองค์หนึ่ง